Nancy Barasa: 'veel meisjes voelen zich onveilig als ze water halen’
Interview: November 2021
Waarschuwing: dit artikel bevat content over (seksueel) geweld
Nancy vertelt over seksuele intimidatie
‘Ze worden bijvoorbeeld seksueel geïntimideerd. Zo slaan jongens hen op hun billen op het moment dat ze één van hun 20-liter jerrycans optillen. Sommige meisjes voelen zich zelfs genoodzaakt om seks te hebben in ruil voor water.’
Nancy ondervindt ook zelf regelmatig seksuele intimidatie. ‘Als ik water haal, hangen er vaak jongens rond bij het waterpunt. Ze staren dan naar me. Bieden aan om een jerrycan te dragen. Zeg je vervolgens nee, dan worden ze boos en beginnen je verbaal aan te vallen. Met hun opmerkingen geven ze je het gevoel dat je waardeloos bent en lelijk.’
De kraan alleen openen voor ‘bekenden’
Volgens Nancy maken veel jongens die de waterpunten bemannen en het geld in ontvangst nemen, ook misbruik van hun machtspositie. ‘Ze openen de kraan bijvoorbeeld alleen voor meisjes die ze kennen of die hen al bepaalde gunsten hebben verleend’, vertelt Nancy. ‘Hierdoor sta je soms een hele dag in de rij en heb je aan het eind van de dag nog steeds geen water. En de volgende dag is het soms hetzelfde liedje. Zo begin je uiteindelijk ook te overwegen om ‘vrienden’ te worden met zo’n jongen van een waterpunt.’
Om zonder water terug naar huis te keren, is volgens Nancy helemaal geen optie. ‘Je moeder stuurt je dan direct weer het huis uit om ergens anders naar water te gaan zoeken, zelfs als het avond is. Dit maakt ons extra kwetsbaar. Meisjes vervallen hierdoor in zulk extreem gedrag als seks hebben voor water.’
Jerrycans willen dragen
Gelukkig heeft Nancy nooit seks voor water gehad maar op haar 10de ging het wel bijna mis. ‘Ik ging water halen en bij het waterpunt hing een man van een jaar of 40 rond. Hij bood aan om me te helpen met mijn jerrycans, bood me snoepjes aan en stelde voor dat ik met hem mee naar zijn huis zou gaan’, vertelt Nancy. Gelukkig had ze op school voorlichting gekregen over de gevaren op straat en het niet accepteren van hulp van vreemden. ‘Ik rende terug naar huis en vertelde over de man aan mijn vader. Die ging direct terug met me naar het waterpunt en viel uit tegen de man. Hierna is het gelukkig nooit meer gebeurd.’
Nancy had allereerst niet door dat het om een ernstige situatie ging. ‘Alleen vanwege de voorlichting op school ging ik niet op het verzoek van de man in. Maar pas toen ik zag hoe mijn vader tegen de man uitviel, begreep ik wat voor ergs er boven mijn hoofd had gehangen.’ Ook beseft Nancy hoeveel geluk ze met haar vader heeft. In veel gezinnen in Kibera zijn vaders alcoholist of is er zelfs helemaal geen vader. ‘Mijn vader helpt ons zelfs met water halen en koken. Dat besef hoe uniek dat is in Kenia.’
‘Je moeder stuurt je dan direct weer het huis uit om ergens anders naar water te gaan zoeken, zelfs als het avond is. Dit maakt ons extra kwetsbaar.'
Seksuele intimidatie bij toiletten en douches
Onveiligheid bij toiletten en douches is volgens Nancy een ander groot probleem. In Kibera hebben de meeste golfplaten huizen geen toilet of douche waardoor meisjes genoodzaakt zijn om van openbare toiletten en douches gebruik te maken waar ze ook nog eens voor moeten betalen. Volgens Nancy hebben meisjes bij deze toiletten regelmatig te maken met seksuele intimidatie door de jongens die het geld voor de toiletten en douches in ontvangst nemen. ‘Regelmatig als ik naar een toilet ga, vragen vrienden van de toiletjongen mijn nummer. Als ik dit weiger te geven, dan laat de toiletjongen me de volgende keer niet meer de faciliteiten gebruiken. Terwijl er maar weinig toiletten zijn in Kibera.’
Nancy besloot om deze situatie te gaan proberen te veranderen en zich in te gaan zetten voor betere toegang tot water. ‘Toegang tot water is een mensenrecht’, stelt Nancy. ‘En water is voor meisjes extra belangrijk. Ze hebben het nodig voor douchen, koken, maar ook om zich bijvoorbeeld te kunnen wassen tijdens hun menstruatieperiode. Ze zouden daarom nooit dit soort problemen mogen ondervinden.’
‘Eerder durfde niemand over dit onderwerp te praten. Maar dankzij dit soort trainingen is het onderwerp niet langer een taboe. Ook kunnen de meisjes die ik heb getraind nu zelf andere meisjes gaan voorlichten.’
Niet langer een taboe
Nancy leert andere meisjes daarom over hun rechten en dat het hebben van seks voor water niet goed en zelfs erg risicovol is. ‘Je kunt er zelfs ziektes zoals HIV van krijgen.’ Ook pleit ze er op sociale media als Twitter en Facebook voor dat wetgevers praktijken zoals ‘seks voor water’ strafbaar maken en de toegang tot water, veilige toiletten en douches verbeteren.
‘Ik ben erg trots dat ik inmiddels meer dan tweeduizend meisjes heb getraind in de gevaren en risico’s van seks voor water’, vertelt Nancy. ‘Eerder durfde niemand over dit onderwerp te praten. Maar dankzij dit soort trainingen is het onderwerp niet langer een taboe. Ook kunnen de meisjes die ik heb getraind nu zelf andere meisjes gaan voorlichten.’
**UPDATE FEBRUARI 2023, 1 jaar na het interview**
Nancy woont nog altijd in Kibera met haar familie en zet zich nog dagelijks in voor de rechten van vrouwen en meisjes. Ze werkt sinds kort als assistent programme officer bij de Zamara Foundation in Nairobi: een feministische organisatie die zich inzet voor lichamelijke autonomie en integriteit en intersectioneel feministisch transformationeel leiderschap voor jonge vrouwen.
Met de petitie 'Stop seks voor water' vraagt Simavi aandacht van de Nederlandse overheid voor de gruwelijke gevolgen van de watercrisis, zoals sextortion voor water. Zet jij je handtekening?
