Cecilia Achieng Ayot strijdt als lokale politicus tegen het geweld tegen meisjes en vrouwen in Kenia

Waarschuwing: dit artikel bevat content over (seksueel) geweld

Drie kilometer lopen voor waterpunten in handen van kartels die waterprijzen bepalen

Tegenwoordig bestrijdt Cecilia Achieng Ayot als lokale politicus geweld tegen vrouwen en meisjes. De 44-jarige is geboren en getogen in de Keniaanse sloppenwijk Kibera.

Toen Cecilia een jong meisje was, is haar zus verkracht en geïnfecteerd met hiv toen ze water gingen halen, vertelt Cecilia: ‘als 7-jarig meisje moest ik samen met mijn zus dikwijls meer dan drie kilometer lopen om water te halen’, vertelt ze en benadrukt dat de situatie in Kibera tegenwoordig nog niet is verbeterd. 

‘Vrijwel alle waterpunten zijn in handen van kartels die zelf de waterprijzen bepalen’, legt de vrouwelijke volksvertegenwoordiger uit. ‘Dichtbij huis is het water hierdoor te duur voor de meeste gezinnen, inclusief ons gezin, waardoor meisjes door hun moeder ver op pad worden gestuurd om goedkoper water te vinden’, legt de politicus uit.

Jonge meisjes en vrouwen seksueel uitgebuit door kartels

Cecilia ging vaak samen met haar zus daarom in de avond naar de direct naast de sloppenwijk gelegen golfbaan, waar er veel water was vanwege het onderhoud van de golfbanen. 'We gaven de bewakers wat kleingeld en mochten daar dan water halen', vertelt ze. Eén keer ging het echter mis. 

'Het was donker en mijn zus werd door een onbekende man verkracht waarbij later bleek dat ze ook was besmet met hiv. Het incident had enorme gevolgen voor Cecilia’s zus die zelfs met school moest stoppen. Veel vriendinnen van Cecilia overkwam hetzelfde.

Een ander probleem is dat veel meisjes en jonge vrouwen verleid worden om seks te hebben in ruil voor water. 'Omdat Kibera een informele nederzetting is wordt de watervoorziening niet door de overheid geregeld maar door private partijen die vooral geld willen verdienen en jonge meisjes en vrouwen seksueel proberen uit te buiten', vertelt de volksvertegenwoordigster die dit probleem al jaren met leden ogen aanziet.

Geen toegang tot een fundamenteel mensenrecht: water

'Deze meisjes willen helemaal geen seks met deze mannen maar zijn wanhopig. Ze zien geen andere optie', benadrukt Cecilia. 'Het is een verschrikkelijke vernedering voor deze jonge vrouwen die enkel toegang proberen te krijgen tot een fundamenteel mensenrecht: water.'

Zelf kan Cecilia het zich nog goed herinneren hoe ze als 8-jarig meisje samen met een vriendinnetje water ging halen. Bij het waterpunt bleek de prijs echter te zijn verhoogd vanwege waterschaarste en de meisjes hadden niet genoeg geld.

'De jongen van het waterpunt liet ons eindeloos wachten en toen er niemand meer was, vulde hij onze jerrycans en zette die vervolgens in zijn vlakbij gelegen huis. We hadden geen keus dan hem naar zijn huis te volgen. Eenmaal binnen probeerde hij zich aan ons te vergrijpen maar gelukkig kwam er net een buurman langs, wat ons heeft gered. Mijn vriendin en ik denken er nog vaak aan terug wat er zou zijn gebeurd als die buurman niet toevallig op dat moment was langs gekomen.'

De jongen is nooit vervolgd en Cecilia vermoedt dat hij zich in de loop der jaren aan heel wat meisjes heeft vergrepen en velen van hen heeft besmet met hiv. 'Ik zie hem nog altijd als ik langs dat waterpunt kom en hij is duidelijk ziek', verzucht de politicus.

Seks voor water was een groot taboe

Jarenlang was het seks voor water probleem een groot taboe en praatte niemand erover. 'In Kibera heerst er een enorme wetteloosheid', legt Cecilia uit. 'Wanneer ouders bij de politie aangifte doen van verkrachting van één van hun dochters, doet de politie er dikwijls niets mee. Het gezin keert vervolgens terug naar huis en moet doorleven terwijl de daders bij hen om de hoek wonen en hen eenvoudig iets kunnen aandoen.'

'Hierdoor zie je regelmatig dat in eenzelfde gezin een dochter door dezelfde man wordt verkracht als eerder de moeder. En dat de dader gewoon vrij blijft rondlopen. Dit weerhoudt veel gezinnen van aangifte doen van aanranding of verkrachting. Het breekt de vrouwen die alleen nog maar proberen te overleven zonder over hun problemen te praten.'

Sloppenwijken verdienen ook overheidsdiensten

Cecilia probeert zich nu hard te maken om deze situatie te veranderen. 'De toegang tot water is een onderwerp dat mij nauw aan het hart ligt', zegt ze ferm. Het valt haar echter zwaar dat ze als volksvertegenwoordiger op korte termijn maar weinig lijkt te kunnen veranderen. 

'Ik zit eindelijk aan de beslissingstafel maar kom erachter dat ik nog steeds weinig kan doen doordat er in een sloppenwijk in principe geen overheidsdiensten worden aangeboden.' 

Cecilia vindt dat dit zo snel mogelijk moet veranderen. 'Hoe kun je in een sloppenwijk bij de verkiezingen een stembureau neerzetten maar er vervolgens geen overheidsdiensten aanbieden?', vraagt ze hardop zich af.

De politicus vreest echter dat er een lange adem voor nodig is om de regering te doen inzien dat mensen in sloppenwijken ook belastingbetalers zijn die toegang tot overheidsdiensten verdienen. 'In de tussentijd hoop ik dat maatschappelijke en internationale organisaties hulp en oplossingen blijven bieden, terwijl wij de overheid dwingen om te veranderen.'

Tegengewerkt worden door kartels

In haar strijd wordt Cecilia echter ook tegengewerkt door de kartels. 'Laatst was er een aan een gezondheidscentrum verbonden waterput in Kibera verwoest. Hierdoor zat een gehele wijk zonder water. Toen ik vervolgens een watertruck had geregeld die aan de mensen water ging brengen, werd de truck door de mensen van de kartels tegengehouden omdat zij niet wilden dat de mensen geholpen zouden worden. Dit zou namelijk hun machtspositie beperken.'

Cecilia hoopt dat er ooit voldoende water voor iedereen in de sloppenwijken zal zijn. 'Dan hebben kartels niet langer de mogelijkheid om mensen af te persen en seksueel uit te buiten.'