Waarom we het in New York moeten hebben over seks voor water

In New York draait het om één ding: het belang van water. De wereld komt er samen om acties en oplossingen te bespreken voor het feit dat 1 op de 4 mensen ter wereld geen toegang heeft tot veilig drinkwater. De VN Waterconferentie, georganiseerd door Nederland en Tadzjikistan, komt geen dag te vroeg. De invloed van de klimaatcrisis op de beschikbaarheid van veilig drinkwater is onmiskenbaar. Dat geldt voor Afrika en Azië - denk aan de enorme droogte en overstromingen van het afgelopen jaar. Maar ook In Italië en Frankrijk vallen nu al rivieren droog en komt de drinkwatervoorziening in gevaar.

Afgeperst

De hele maand maar vraag ik namens ontwikkelingsorganisatie Simavi aandacht voor het probleem van seks voor water: meisjes en vrouwen die afgeperst worden om seks te hebben in ruil voor drinkwater. Het is een uitwas die zich voordoet in verschillende landen in Afrika en Azië waar Simavi werkt. En het laat zien waar het steeds schaarser worden van veilig drinkwater in combinatie met de ongelijke positie van vrouwen toe leidt.

Ook Nederland speelt hier een rol in. In de concurrentiestrijd om water delven de behoeftes van lokale gemeenschappen namelijk stelselmatig het onderspit tegen investeringen in export-georiënteerde landbouw, industrie of mijnbouw. Door het stimuleren van handel en investeringen in het buitenland zonder voldoende oog te hebben voor de gevolgen van dit beleid voor de drinkwatersituatie van kwetsbare groepen, draagt Nederland daaraan bij.

Kilometers lopen

Nederland, als voorvechter van gendergelijkheid, moet daarnaast ook scherp blijven op de positie van meisjes en vrouwen. In veel landen in Afrika en Azië zijn zij verantwoordelijk voor het halen van water. Dat betekent vele kilometers lopen of uren in de rij staan voor een jerrycan met water. Het is tijd die zij niet kunnen besteden aan onderwijs of werk. Bovendien lopen ze tijdens hun dagelijkse zoektocht risico op seksueel geweld of seksuele afpersing.

Lokale wateroplossingen

Vrouwen dragen de zwaarste lasten van de toenemende concurrentie om drinkwater, maar zitten zelden aan de tafels waar de plannen worden gemaakt voor het beheer en de distributie van het drinkwater. Hun belangen staan zelden op één of worden simpelweg over het hoofd gezien. Waterrechtvaardigheid voor vrouwen en kwetsbare gemeenschappen moet daarom centraal staan tijdens de VN Waterconferentie. Behalve een positie aan tafel vraagt dat ook om meer financiering voor lokale wateroplossingen. Het is de hoogste tijd om onder ogen te zien dat ongelijkheid en onderdrukking vrouwen en meisjes op alle fronten op achterstand zetten. Zelfs als het gaat om zoiets simpels als drinkwater.

Dieneke van der Wijk,
Directeur Simavi

Dit artikel is ook verschenen in dagblad Trouw