Menstruele gezondheid: essentieel voor het behalen van de Sustainable Development Goals

Artikel: 27.05.23, Amsterdam

Elke dag menstrueren er ongeveer 800 miljoen mensen. Menstruatie is een natuurlijk onderdeel van het leven voor ongeveer 1,8 miljard mensen in de wereld (UNICEF, 2018). Ongesteld zijn is een normaal en belangrijk onderdeel van het voortplantingssysteem en iedereen zou het recht moeten hebben om te zorgen voor z’n menstruele gezondheid.

Helaas is dat niet het geval en gaat menstruele gezondheid vaak gepaard met taboes en stigma en wordt het zelfs gebruikt om mensen die menstrueren te onderdrukken waardoor hun positie in de samenleving wordt aangetast. Ze moeten hun menstruatie bijvoorbeeld verbergen of mogen (of kunnen) niet deelnemen aan dagelijkse activiteiten zoals werken of naar school gaan.

Het verband tussen menstruele gezondheid en de SDG's

Menstruele gezondheid is nog niet expliciet onderdeel van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's). Dat terwijl het bereiken van menstruele gezondheid voor iedereen juist noodzakelijk is om de SDG's te bereiken. Er is namelijk veel verband tussen menstruele gezondheid en de doelen. Zo is adequate menstruele gezondheid nodig om de SDG's over armoede, gezondheid, onderwijs, gendergelijkheid en water en sanitaire voorzieningen te bereiken. 

Deskundigen geven onder meer aan dat een goede gezondheid voor iedereen (SDG3) niet mogelijk zonder aandacht voor menstruele gezondheid. En om gendergelijkheid (SDG5) te bereiken moeten werkplekken, scholen en huiselijke omgevingen een veilige, comfortabele en hygiënische omgang met menstruatie mogelijk maken. Het niet hebben over menstruele gezondheid wanneer het om de SDG’s gaat zorgt in het dagelijks leven voor uitsluiting van miljarden menstruerende mensen en het belemmert de vooruitgang naar echte inclusieve samenlevingen.

In ons werk zien we deze verbanden tussen menstruele gezondheid en de SDG's dan ook duidelijk terug. Meisjes gaan bijvoorbeeld vaker naar school als ze voldoende toegang hebben tot informatie en producten en taboes worden doorbroken. Projecten over menstruatie hebben ook een positief effect op meisjes om dagelijkse activiteiten uit te voeren tijdens hun menstruatie. 

Dankzij voorlichting en ondersteuning praten meisjes met meer vertrouwen over menstruatie, worden taboes doorbroken en beperkende vooroordelen veranderd. Zoals blijkt uit een studie die is gedaan rondom ons project Ritu kan een verbeterde menstruele gezondheid leiden tot meer bewegingsvrijheid en kwaliteit van leven voor mensen die menstrueren. In ons onderzoek zagen we een aanzienlijke toename van schoolbezoek, deelname aan activiteiten die eerder verboden waren en meer begrip voor de menstruatiecyclus.

Ritu project

Zonder specifieke aandacht voor menstruele gezondheid zullen we de SDG's in 2030 niet kunnen halen. Daarom hebben we tijdens de waterconferentie van de Verenigde Naties afgelopen maart 2023 de gelegenheid aangegrepen om menstruele gezondheid stevig op de agenda van SDG6 te zetten. 

Samen met enkele partners organiseerden we een sessie waar vertegenwoordigers van regeringen, donoren en activisten samenkwamen om te bespreken hoe we sneller actie kunnen ondernemen om de SDGs te bereiken. Er werd tijdens de sessie zelfs een speciale boodschap van UNICEF Goodwill ambassadeur Millie Bobby Brown getoond!

Duidelijke doelstellingen, specifieke budgetten en toezicht

Er wordt in toenemende mate erkend dat het veilig en waardig kunnen managen van je menstruatie voor vrouwen en meisjes overal ter wereld van cruciaal belang is voor hun welzijn en gezondheid, hun toegang tot onderwijs, hun middelen van bestaan en hun arbeidsparticipatie. 

Maar, zo lang er geen internationale doelstellingen zijn voor menstruele gezondheid, zijn er ook maar heel weinig regeringen die duidelijke nationale doelstellingen hebben vastgesteld, budgetten hebben uitgetrokken voor menstruele gezondheid of systemen hebben opgezet om de vooruitgang hierop te volgen. En zonder duidelijke internationale en nationale doelstellingen zal menstruele gezondheid een lage prioriteit blijven en zal de vooruitgang in het meest gunstige scenario versnipperd blijven. Daarom zou het een goede eerste stap zijn om menstruele gezondheid op te nemen in de doelstellingen en indicatoren van de SDG's om te zorgen voor accountability, toewijding en actie voor menstruele rechtvaardigheid.

Daarom zetten wij ons in om menstruele gezondheid hoog op de politieke agenda te houden. Bij Simavi zijn we al langere tijd bezig om bij de Nederlandse regering aan te sturen op een inclusief menstruatiebeleid in hun programma's voor buitenlandse zaken, en te pleiten voor duidelijke doelen, doelstellingen en toezeggingen.

Het bewijs ligt er: investeren in menstruele gezondheid is investeren in de rechten van vrouwen en meisjes. En het is essentieel om de SDG’s te kunnen behalen.

Wil je meer weten over het verband tussen de SDG's en menstruele gezondheid? Bekijk dan de paper van ons evenement op de VN Waterconferentie.

Esther Oeganda

Werk samen met ons aan recht op water voor vrouwen en meisjes

Doneer