Maak Afrika-strategie écht een startpunt voor een gelijkwaardige relatie
Eind mei hebben Hoekstra en Schreinemacher de langverwachte Afrika-strategie gepresenteerd, als uitgangspunt voor de komende tien jaar. Het debat liep echter door de val van het kabinet op het laatste moment spaak. Deze week vindt het alsnog plaats, en ondanks alle verkiezingscampagnes mogen we daar niet aan voorbijgaan, vindt Simavi-directeur Dieneke van der Wijk.
Op het eerste gezicht lijkt de Afrika-strategie het wachten waard: de wereld is veranderd en de positie van Afrika blijft in gewicht toenemen, constateren de inmiddels demissionaire buitenlandministers terecht. De relatie beperkt zich in deze tijden van geopolitiek allang niet meer tot ontwikkelingssamenwerking.
In de strategie wordt ook benoemd dat vanuit Afrikaans gezichtspunt Europa een continent is met een koloniaal verleden dat soms met twee maten meet: het juiste ogenblik, dus, voor een gelijkwaardiger relatie met Afrika en een eerlijke dialoog over elkaars belangen. De strategie geeft er handen en voeten aan door de doelstellingen van de Afrikaanse Unie (Agenda 2063: The Africa We Want) tot uitgangspunt te maken, en terecht is er ook veel aandacht voor mensenrechten en het belang van voldoende ruimte voor maatschappelijke organisaties om hun essentiële rol te spelen
Mooie woorden over rechtvaardige klimaattransitie...
De urgentie van de klimaatcrisis – en daarmee de watercrisis – in Afrika lijkt door te dringen, met mooie woorden over het belang van een inclusieve energietransitie, duurzame en verantwoorde handel, en het bijdragen aan Afrika’s klimaatweerbaarheid. Afrika verwacht daarbij van Europa een rechtvaardige klimaattransitie, toegang tot adaptatiefinanciering, financiering van schade en verlies en een uitvoering van de Europese Green Deal die niet leidt tot een de facto afsluiting van de Europese markt. Klare taal.
...maar waar blijven de bijbehorende daden?
Na al die beloftevolle woorden blijft het in de strategie helaas stil als het over krachtige daden vanuit de Nederlandse overheid gaat: ze moet eindelijk internationale klimaatafspraken nakomen en klimaatfinanciering vrijmaken boven op het ontwikkelingsbudget, maar daarop liet het kabinet zich niet vasttimmeren in deze strategie, ook niet in de actieagenda waarmee het document wordt afgesloten.
Verandering van onderaf kan ook alleen maar tot stand komen als er steun wordt geboden aan lokale maatschappelijke organisaties en overheden en als er aandacht is voor de positie van vrouwen, maar ook hier ligt geen concreet plan voor klaar. In plaats daarvan kondigde het demissionaire kabinet op Prinsjesdag nog aan te bezuinigen op het ontwikkelingsbudget om de asielopvang in eigen land te financieren.
Kritische noten te kraken
Van de Kamerleden uit de Commissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking mogen we daarom verwachten dat ze komende donderdag, op 5 oktober, kritische noten kraken over het gebrek aan concrete beleidsvoornemens en bijbehorend budget voor onze Afrika-strategie, voor de komende tien jaar. Dat maakt – met het oog op de verkiezingen van 22 november – meteen helder welke partijen ècht voor een meer gelijkwaardige relatie tussen Europa en Afrika staan.
Dieneke van der Wijk,
directeur Simavi
Dit artikel is ook gepubliceerd op Vice Versa Online
