Hoe een moestuin vrouwen tot leiders transformeert

Door Rakshya Neupane (van Simavi-partner SEBAC) en Emma Zieck (Simavi)

Een moestuin bewaterd met huishoudelijk afvalwater: voor de 50-jarige mevrouw Saraswati Giri - die in het district Sindhupalchowk in Nepal woont - maakt het alle verschil. En dat gaat veel verder dan de verse groenten en het extra inkomen dat haar tuin oplevert.

Vrouwen halen meerdere malen per dag water

Het leven is niet makkelijk in de districten Dolakha en Sindhupalchowk, vooral voor vrouwen en meisjes. Traditioneel gezien zijn zij verantwoordelijk voor de huishoudelijke taken. En daar hoort het halen van water voor het gezin bij. 

Het is een fysiek zware taak, die vrouwen dwingt om meerdere keren per dag naar de dichtstbijzijnde waterbron te reizen. Intussen worden de gemeenschappen in de districten Dolakha en Sindhupalchowk hard getroffen door klimaatverandering. Watertekorten, zowel voor drinkwater als voor irrigatie, maken het dagelijks leven moeilijk.

Beschadigde watervoorzieningen

De verwoestende aardbeving die in 2015 plaatsvond, heeft de situatie verslechterd. Meer dan 80 procent van de watervoorzieningssystemen in de regio werd beschadigd. Onregelmatige regenval, ook een gevolg van de klimaatcrisis, heeft het leven onzekerder gemaakt. 

Vooral voor boeren die afhankelijk zijn van de regen om de zaai- en oogstperiode te bepalen. Een grote bedreiging voor de voedselzekerheid en de economische groei.

Speciale training

Maar voor Saraswati Giri ziet de toekomst er rooskleuriger uit dan voorheen. Nadat ze een speciale moestuintraining had gevolgd voor de gebruikers van de drinkwatervoorzieningen, is ze haar eigen tuin begonnen.

'Nu kan ik organische groenten verbouwen voor mijn gezin en ook nog verdienen door de overtollige groenten op de nabijgelegen markt te verkopen', vertelt ze. Omdat de mensen weten dat ik biologische groenten verbouw in mijn moestuin, bestellen ze zelfs vooruit.

Kennis en capaciteiten van vrouwen

Niet alleen bespaart ze kosten en ontvangt ze extra inkomsten, ze is nu ook een lokale expert op het gebied van natuurlijke insectenbestrijding, composteringstechnieken en het verbouwen van droogtebestendige gewassen. Kennis die voortbouwt op de inheemse kennis en capaciteiten van de leden van de gemeenschap, met name van vrouwen.

Leiderschap en empowerment

Saraswati Giri haalt niet alleen voldoening uit het verbouwen van gezond en voedzaam voedsel voor haar gezin en haar klanten. Ze is ook een leider geworden in haar gemeenschap. Vanwege haar enthousiasme om te leren en zich in te zetten voor de gemeenschap, kreeg Saraswati de kans om penningmeester te worden van een van de drinkwatervoorzieningen in haar buurt. 

Ook werd ze lid van de gebruikersgroep voor water en sanitaire voorzieningen. Wat haar weer hielp haar leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen.Ze heeft haar eigen boerengroep opgericht die nu wettelijk geregistreerd is in haar gemeente. 

Bovendien heeft ze twee andere vrouwen aangespoord om zich bij dezelfde groep aan te sluiten. Zij zijn begonnen om af te stemmen met verschillende overheidsinstanties en andere ondersteunende organisaties over het ontvangen van landbouwsubsidies. En ze hebben deelgenomen aan verschillende programma's voor capaciteitsontwikkeling.

Vrouwen, water en leiderschap in het ASHA-programma

Het Access to Sanitation and Hygiene (ASHA) programma dat wordt uitgevoerd door SEBAC Nepal, met steun van Simavi en Dopper, probeert de gevolgen van de klimaatverandering te verzachten voor de meest achtergebleven gemeenschappen, die nog steeds geen toegang hebben tot water. Het programma richt zich op de bouw en renovatie van drinkwatervoorzieningen in gebieden waar water schaars is. Het doel is om universele en gelijke toegang tot veilig en betaalbaar drinkwater te verschaffen, door een watervoorziening voor de deur van elk huishouden te plaatsen. De gemeenschappen, en vooral de vrouwen, worden actief betrokken bij de ontwikkeling van de watervoorzieningen. Door middel van trainingen op het gebied van leiderschap en water, sanitatie en hygiëne (WASH), en het opzetten van vrouwennetwerken, probeert het programma ervoor te zorgen dat er rekening wordt gehouden met de behoeften en wensen van vrouwen.