Wekenlang heb je gezwoegd, eindeloze nachten doorgehaald en perfectie nagestreefd voor je diploma in software-engineering. Je dacht dat je een gouden ticket te pakken had, iets wat je verzekerde van een topbaan in de techsector. Maar de realiteit die nu aan de poort staat, is anders. Generatieve AI heeft de spelregels zó snel veranderd dat de beste pas afgestudeerden harder moeten vechten dan ooit. Je moet dit nu weten, want de banenmarkt verandert sneller dan je je registratieschema kunt updaten.
De 'Excellentie' is niet langer genoeg
Als je je studie begon vóór 2022, was de wereld van toen nog relatief onschuldig. Je kende ChatGPT alleen van naam, of misschien nog helemaal niet. Nu je afstudeert, sta je tegenover assistenten die urenlang code schrijven, fouten opsporen en functionele oplossingen genereren met een snelheid die voorheen ondenkbaar was.
Professoren aan prestigieuze instituten zien dit als een complete ommekeer. Vroeger stonden de deuren van de grote techbedrijven wagenwijd open voor vrijwel elke topstudent. Tegenwoordig? Alleen een zeer kleine elite met een cv vol onderzoek, nevenprojecten en relevante ervaring, weet een van die schaarse, aantrekkelijke functies te bemachtigen.
De AI is je directe concurrent op instapniveau
De consensus onder studenten, docenten en managers is duidelijk: AI is niet langer slechts een hulpmiddel; het is een directe concurrent voor junior posities. Wat ik in de praktijk zie bij veel techstarters is opmerkelijk.
- Startups geven openlijk toe dat ze geen grote teams van junior engineers meer nodig hebben.
- Waar men voorheen tien ontwikkelaars inzette, zijn nu twee ervaren engineers en een geavanceerd taalmodel voldoende.
- De roep om 'groei' wordt vervangen door de eis voor 'onmiddellijke output'.
De cijfers bevestigen dit harde feit. Sinds eind 2022 is de werkgelegenheid onder softwareontwikkelaars tussen 22 en 25 jaar met bijna 20% gedaald. Dat contrastueert scherp met knelpuntberoepen die nog niet geautomatiseerd kunnen worden, zoals verpleegkundigen.
Productiviteit zonder welvaart
Je zou misschien denken dat AI simpelweg menselijke werknemers vervangt. Maar de werkelijkheid is genuanceerder dan dat. Sommige studies wijzen zelfs uit dat het gebruik van AI-tools ervaren ontwikkelaars kan vertragen, omdat zij extra tijd kwijt zijn aan het controleren en aanpassen van automatisch gegenereerde code.
Hoe verklaar je dan dat de nieuwkomers buiten de boot vallen? Het is een structureel probleem, niet puur technologisch. AI stelt bedrijven in staat om op korte termijn kosten te besparen door minder junioren aan te nemen en op te leiden. Maar dit eet langzaam aan de toekomstige kennisbasis van het bedrijf. Dit is alsof je de fundering van je huis sloopt om een nieuw schuurtje te bouwen.
Je verwachtingen moeten bijgesteld worden
Afgestudeerden reageren op verschillende manieren op deze nieuwe realiteit. Velen verlagen hun verwachtingen drastisch en nemen banen aan die ze een jaar geleden nog zouden hebben afgewezen. Een groeiend deel kiest ervoor om de universiteit langer vast te houden met een master of specialistische opleiding, hopend op een schaarsere niche.
Wat moeten universiteiten nu doen? Ze moeten stoppen met het enkel onderwijzen van traditioneel coderen. De toekomstige ingenieur moet leren hoe je AI-systemen kritisch analyseert, coördineert en bijstuurt. Belangrijker nog: ze moeten vaardigheden ontwikkelen die moeilijk te automatiseren zijn, zoals systeemdenken, ethiek en diepgaand probleemontwerp.
Het is duidelijk: de papieren zijn veranderd. Het gaat niet meer om wat je kent, maar om hoe je de intelligentie die je hebt ingekocht, beheert?
Wat denk jij: gaat de AI uiteindelijk de senioriteit van de junior vervangen, of dwingt het de industrie om écht betere leiders op te leiden?
