Dit weekend is er een heel speciale gast in ons zonnestelsel. Een object dat van héél ver komt, bereikt vrijdag zijn dichtstbijzijnde punt bij de aarde. We hebben het over komeet 3I/ATLAS, die je nu misschien nog net kunt spotten. Dit is geen alledaagse gebeurtenis; deze 'interstellaire bezoeker' komt maar één keer langs. Daarom is het nu hét moment om je telescoop (of zelfs een goede verrekijker) op die donkere plekken in de lucht te richten, voordat hij weer verdwijnt.
De komeet die nooit meer terugkomt
De komeet 3I/ATLAS zal op vrijdag op 269 miljoen kilometer afstand langs onze planeet scheuren. Dat is de meest intieme passage tijdens zijn hele reis door ons zonnestelsel. Daarna, in de loop van de jaren 2030, zal hij ons zonnestelsel definitief verlaten en terugkeren naar de interstellaire leegte. Dit is je kans om een stukje van buiten de Melkweg te zien.
Waarom '3I' en wat zegt NASA?
De naam klinkt technisch, maar het is eigenlijk een duidelijke afkorting. NASA's Sean Duffy legde vorig jaar al uit hoe de naam tot stand kwam:
- 3: Het is het derde bevestigde interstellaire object dat we spotten.
- I: Staat voor 'Interstellair' – afkomstig van buiten ons eigen zonnestelsel.
- ATLAS: De ontdekker: Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System.
Hoewel de gedachte aan een bezoek van 'buitenaf' tot wilde speculaties leidt, benadrukt NASA gelukkig de feiten. Er is geen buitenaards leven aan boord en zeker geen gevaar voor ons leven hier op aarde. Het is meer een kosmische postkaart dan een bedreiging.
Het nut van deze kosmische reiziger
Deze komeet is wetenschappelijk goud waard. Wetenschappers gokken dat 3I/ATLAS afkomstig is uit een sterrenstelsel dat veel ouder is dan het onze. Hij heeft dus deeltjes en chemische samenstellingen bij zich die wij hier, gevormd in onze eigen kosmische 'keuken', simpelweg niet kennen.
In mijn praktijk als amateur-sterrenkijker merk ik dat veel mensen vooral naar de Jupiter-stand kijken. Maar de echte spanning zit in objecten zoals deze. Door de uitbarstingen van ijs op zijn oppervlak, verandert de komeet voortdurend van helderheid. Het is een dynamisch schouwspel.
Wat je nu kunt doen om de komeet te zien
Hoewel hij niet met het blote oog zichtbaar is, kun je met de juiste voorbereiding toch een glimp opvangen. Vergeet die dure apparatuur; vaak is eenvoud meer:
- Zoek de juiste locatie: Ga weg van de lichtvervuiling van de stad. Zelfs een donkere parkeerplaats buiten de rand van Utrecht of Eindhoven maakt al een wereld van verschil.
- Gebruik een kaart: Zoek vooraf online de precieze positie van de komeet op voor jouw avond. Hij beweegt namelijk snel.
- Laat je ogen wennen: Geef je ogen minstens 20 minuten de tijd om volledig aan het donker te wennen voordat je zoekt.
Een kleine tip: Hoewel 3I/ATLAS nog steeds zichtbaar is, wordt hij al zwakker nu hij ons passeert. De beste kijkbeurten waren vorige maand, maar met een beetje geduld en de juiste coördinaten kun je hem nog vinden. Zie het als het opsporen van een ver, bescheiden vliegtuigje aan de hemel.
De grotere kosmische puzzel
De voorpret is groot, want in maart passeert de komeet Jupiter op slechts 53 miljoen kilometer afstand – dat is véél dichterbij! Maar voor ons hier op aarde is dit het laatste 'goede moment' om hem relatief goed te zien. Het is een herinnering dat ons universum vol zit met onbekenden die af en toe langskomen, om vervolgens voorgoed te vertrekken.
Heb jij al geprobeerd de komeet te spotten met een eigen telescoop? Wat was je eerste indruk van deze verre bezoeker?
