Stel je voor: je wandelt in de schitterende Italiaanse Alpen, nabij de Stelvio Pas, en stuit op iets wat de geschiedenisboeken herschrijft. Dit is niet zomaar een interessante vondst; in de rotswanden van dit gebied zijn duizenden voetafdrukken ontdekt die 210 miljoen jaar oud zijn. Dit is een zeldzaam inkijkje in het Trias-tijdperk, en het verandert hoe we naar het vroege leven in Europa kijken.
De meeste mensen denken bij dinosaurussen aan de beroemde skeletten in musea, maar dit is iets heel anders. Dit is alsof je een perfect bewaard gebleven voetstap in nat zand ziet, maar dan versteend in steen. De ontdekking, gedaan door een natuurfotograaf, heeft paleontologen wereldwijd op scherp gezet.
De 'Vallei van de Dinosauriërs' in de Alpen
Wat er precies is gevonden in de Valle di Fraele, vlakbij Bormio, is onthutsend in zijn details. We hebben het niet over een paar geïsoleerde afdrukken. We hebben het over een spoor dat zich kilometers uitstrekt langs een wand die nu bijna verticaal is. Cristiano Dal Sasso van het Natuurhistorisch Museum van Milaan noemde het 'de grootste vindplaats van fossiele sporen uit het Trias ter wereld.'
Zoveel meer dan alleen afdrukken
Wat deze locatie zo bijzonder maakt, is de staat van conservering. Je kijkt niet naar vage kringen; je ziet de afdrukken van tenen en zelfs klauwen. Sommige afdrukken zijn wel 40 centimeter groot.
- De meeste sporen wijzen op een tweevoetige loopstijl.
- Wetenschappers hebben rijen van voetafdrukken gevonden, wat wijst op synchroon lopende kuddes.
- In sommige gevallen lijkt het erop dat de dieren in een cirkel stonden, mogelijk ter verdediging.
Hoe konden deze sporen miljarden jaren overleven?
Een Alpenpas lijkt je laatste plek om een dinosaurus te verwachten, toch? De reden dat deze afdrukken er liggen, is puur geologische toevalstreffer. Destijds was dit gebied geen besneeuwde bergtop, maar een tropisch kustgebied langs de Tethys Oceaan.
De afdrukken zijn gemaakt toen de modder zacht en verzadigd was. De kalkhoudende modder versteende perfect. Wat we nu zien als een steile bergwand, was toen een vlakke getijdenvlakte. De tektonische verschuivingen hebben die vlakte miljoenen jaren later letterlijk verticaal de lucht in gedrukt.
Wie liep hier 210 miljoen jaar geleden?
Volgens de eerste analyse behoorden de makers tot de prosauropoden – langnekken met kleine koppen, de voorouders van de gigantische Brachiosaurussen die we kennen uit het latere Jura-tijdperk. Ze waren geschatte 8 tot 10 meter lang.
Dit is hun 'woonplaats' in de vroege boven-Trias. Het is een bibliotheek van steen, en het onderzoek staat nog in de kinderschoenen. Omdat de locatie zo moeilijk bereikbaar is – je kunt er niet zomaar met een wandelpad komen – zullen de experts de komende decennia waarschijnlijk drones en telerapportagetechnieken moeten gebruiken om elk detail vast te leggen.
Praktische tip voor de moderne avonturier
Hoewel jij waarschijnlijk geen 210 miljoen jaar oude sporen gaat vinden, bedenk dan dat de natuur om ons heen vol zit met onzichtbare geschiedenis. Voordat je de volgende keer een bergwandeling maakt in de Ardennen of de Limburgse heuvels – gebieden die geologisch gezien veel jonger zijn dan de Alpen – let dan eens goed op de manier waarop gesteente is gevormd. Je ziet de ware sporen van tijd als je weet waar je moet kijken, ook al zijn het geen dinosaurusklauwen.
Deze vondst in Stelvio is een krachtige herinnering dat we op een levend museum staan. Wat voor een dagelijkse, alledaagse plek in Nederland of België zou je vandaag de dag kunnen onderzoeken, in de hoop nog onbekende, oeroude verhalen te ontsluiten?
