De ruimte vliegt om ons heen, en af en toe schieten er objecten door ons zonnestelsel die echt niet van hier zijn. 3I/ATLAS, onze derde bekende interstellaire bezoeker, passeerde ons onlangs op een 'steentje-afstand' in kosmische termen. Je hebt er waarschijnlijk niets van gemerkt, en dat is precies het probleem.
Dit is geen sciencefiction meer; dit is het echte, snelle nieuws uit de kosmos. Als je dacht dat de 'Oumuamua' een vreemde was, dan is deze komeet minstens zo intrigerend. We leggen uit waarom je de piek van de nadering gemist hebt en wat 3I/ATLAS nu precies gaat doen bij Jupiter.
De 'missed connection' met 3I/ATLAS
Afgelopen week bereikte de komeet zijn dichtstbijzijnde punt bij de aarde. Maar hoe dichtbij precies? Denk aan 270 miljoen kilometer. Dat is veel, zelfs voor een komeet.
Dit is het cruciale inzicht dat veel mensen missen: hoewel 270 miljoen kilometer onvoorstelbaar ver is, is het voor een object dat door de interstellaire ruimte reist een zuchtje wind. **Wij op aarde waren slechts een voetnoot in zijn epische reis.**
Waarom je geen vuurwerk zag
Je hebt geen melding gekregen van het KNMI, en je hoefde niet eens je gordijnen opzij te schuiven. De reden is simpel:
- De afstand was te groot voor het blote oog.
- Professionele telescopen volgen dit soort objecten niet continu, tenzij ze een directe dreiging vormen (wat ATLAS niet deed).
- Het object verloor al snel zijn glans.
Wat wel opviel, en dit is de kern van de zaak, is dat 3I/ATLAS plotseling veranderde van kleur en een gouden gloed kreeg. Voor astronomen is dit altijd een alarmbel: **een plotselinge chemische reactie die wijst op het ontbinden van de kern.**
De volgende halte: Jupiter’s zwaartekracht
Nu de Aarde uit beeld is, richt het observatie-interesses zich op de grote jongen van ons zonnestelsel. De komeet heeft een afspraak met Jupiter op 16 maart.
De afstand tot de gasreus wordt een schamele 53 miljoen kilometer. Dat is een factor vijf dichterbij dan bij ons! De NASA-sonde Juno draait momenteel rond Jupiter. Wetenschappers hopen dat ze Juno kunnen ‘sturen’ voor een blik op ATLAS, hoewel de apparatuur van de sonde niet primair voor dit soort verre kometen is ontworpen. Zie het als een supersnelle Ferrari die wordt gevraagd een vrachtwagen achteruit in te parkeren.
Dit is uniek: de interactie tussen een object van buiten ons sterrenstelsel en onze grootste planeet kan ons veel leren over hoe materie zich gedraagt onder extreme getijdenkrachten.
Wat nu? Het einde van de reis
Na de Jupiter-flyby zal ATLAS de meeste aandacht verliezen. Tegen het einde van volgend jaar verdwijnt de komeet achter de baan van Jupiter en daarmee uit ons zicht voor aardse instrumenten.
Ter vergelijking, we hebben tot nu toe maar twee andere interstellairs gezien: de mysterieuze ‘Oumuamua in 2017 en de komeet 2I/Borisov in 2019. ATLAS is de derde. Dat is een zeldzaamheid die we niet mogen negeren, zelfs als hij zo stil voorbij glijdt.
Als je vanavond naar de sterren kijkt, bedenk dan dat er momenteel een goudkleurige, interstellair reiziger op weg is naar Jupiter, die misschien wel een signatuur achterlaat van een heel ander sterrenstelsel. Welke eigenschap van deze kometen vind jij het meest fascinerend: hun snelheid, of het feit dat ze überhaupt hier zijn?
