Je hebt ze vast weleens gezien: die grote, dreigende wespen die veel groter lijken dan onze gewone limonadewesp. De Vespa velutina, of de Aziatische hoornaar, rukt op en vormt een existentiële bedreiging voor onze bijenpopulaties. In Catalonië is de maat vol, en de imkersector eist actie. Dit is niet zomaar een muggenplaag; het gaat om de voedselzekerheid en onze biodiversiteit.
De afgelopen seizoenen is de invasie in de regio uit de hand gelopen. Als je je bijenkorven op het platteland hebt staan, is de kans groot dat je dit drama al van dichtbij meemaakt. Juist daarom zijn de coöperaties nu met de overheid om tafel gegaan met een concrete, haast militaire aanpak om dit beest te stoppen voordat het te laat is.
De noodkreet van de imker: Dit is geen lokaal iets meer
Jordi Brull, woordvoerder voor de honingsector, liet geen ruimte voor twijfel: dit is een noodsituatie. De Aziatische hoornaar rooft niet alleen honingbijen (wat al erg genoeg is), maar bedreigt ook de algemene insectenpopulatie. Het probleem reikt verder dan alleen de honingproductie; het raakt aan ons ecosysteem en de volksgezondheid.
De overheid van Catalonië heeft toegegeven dat er een coördinatieprobleem was. De nieuwe aanpak vereist nauwe samenwerking tussen alle bevoegde departementen. Maar theoretische plannen zijn mooi; de sector wil daden zien, en snel.
De belangrijkste wapens om de horzel te verslaan
De werkgroep, bestaande uit wetenschappers en apiculturisten, heeft een manifest opgesteld met prioritaire maatregelen. Het zijn geen kleine aanpassingen; het is een grootschalige operatie.
Veel mensen denken dat je gewoon wat flessen met bier neerzet. Fout. De strategie is veel verfijnder:
- 20.000 lokaasvallen: In de lente worden tienduizenden vallen opgehangen, specifiek ontworpen om de koninginnen te vangen zodra ze uit hun winterslaap komen. Denk aan 10 vallen per streek, geplaatst door gespecialiseerde Rurale Agenten. Dit is het kritieke moment.
- Bijenkastbescherming: Imkers krijgen steun om specifiek de 'Koldo'-vallen te plaatsen, die bewezen effectiever zijn bij het vangen van Vespa velutina rond de eigen kolonies.
- Vernietiging van nesten: Nachtenlange operaties om nesten te verwijderen, waarbij de focus ligt op nesten dicht bij stedelijke gebieden en, uiteraard, nabij de bijenstanden.
De verrassende lange termijn gok: de vijand inzetten als spion
Misschien wel het meest intrigerende punt op de lijst is een proefproject dat je niet snel zou verwachten. Terwijl wij hier in Nederland of België vaak nog worstelen met de primaire bestrijding, gaat Catalonië een stap verder.
Ze onderzoeken het gebruik van biologische of chemische ‘trojans’. Het idee? Gebruik de hoornaar zelf om de locatie van de grote kraamnesten te traceren of om de schadelijke stoffen direct af te leveren op de verborgen plek. Dit klinkt als sciencefiction, maar ik kan je vertellen: in de praktijk is dit pure noodzaak wanneer de insectenpopulatie zo snel uitbreidt.
Let op de details: De valstrategie gaat door tot diep in de herfst. Het vangen van nieuwe koninginnen in de nazomer is cruciaal om de populatie voor volgend jaar te breken. Veel mensen stoppen na de zomer, maar dat is precies waar de fout wordt gemaakt.
Wat is de Aziatische hoornaar eigenlijk?
Deze indringer komt oorspronkelijk uit Azië en is een beest van formaat, soms wel 4 centimeter groot. Ze zien er imposant uit: voornamelijk zwart met opvallende oranje banden op hun achterlijf. Verwar ze niet met de gewone hoornaar; de Aziatische variant is de superpredator voor onze honingbij.
Hun nesten zijn gigantische, ronde constructies die je vaak hoog in bomen of onder dakranden vindt. Binnenin zo’n nest kunnen duizenden wespen huizen. En de steek? Pijnlijk, en dodelijk voor mensen met een allergie.
Actiepunten voor de Nederlandse lezer
Hoewel dit zich in Catalonië afspeelt, is de Vespa velutina ook al gesignaleerd in Zuid-Nederland. Wat kun jij nu doen, zelfs als je geen imker bent? Simpel: meld elke verdachte vondst direct. Zie je een groot bolvormig nest, of een wesp die zwaar beladen je tuin in vliegt? Neem geen onnodige risico’s, maar verifieer de soort en schakel de lokale autoriteiten in. Handelen in de lente is de sleutel.
Hoe kijk jij hiernaar? Heb jij in jouw omgeving al tekenen van de Aziatische soort gezien, en zo ja, wat heeft de gemeente toen gedaan?
