Je kent het wel: je ziet een prachtig, zeldzaam diertje en je móet die perfecte foto maken. Je pakt je camera en misschien zelfs je telefoon, en je bent gefocust op die ene, iconische opname. Maar wat gebeurt er als die obsessie voor de perfecte plaat een ecologische ramp veroorzaakt? Er is een klein wezentje in India dat nu de stille getuige is van hoe onze hang naar social media-waardige plaatjes dodelijk kan zijn.
Een recent onderzoek van de Zoological Society of London (ZSL) heeft een verontrustend patroon blootgelegd. Een populatie van de zeldzame Melanobatrachus-kikker, de zogenaamde 'Galaxy Frog' vanwege zijn sterrenhemel-achtige stippen, is plotseling verdwenen uit hun leefgebied in de wouden van Kerala.
De Galaxy Frog: Meer dan alleen een mooi plaatje
Deze miniatuur amfibie (slechts 2 tot 3,5 centimeter groot) had alles wat een natuurfotograaf zoekt: **een unieke, levendige kleur**. De huid, bezaaid met helderblauwe stippen tegen een donkere achtergrond, leek letterlijk op een stukje nachthemel. Dat deze kikker zo zeldzaam was, maakte hem alleen maar gewilder.
Helaas waren het niet de klimaatveranderingen of roofdieren die de populatie decimeerden. Het waren de fotografen zelf.
Uitzonderlijk kwetsbaar leefgebied
De onderzoekers ontdekten dat de plekken waar deze kikkers leefden – rottende boomstammen en vochtige bladerstronken – compleet waren verstoord. Stukken bos waren kaalgehaald. Wat mij het meest opviel in het rapport, was de duidelijke correlatie tussen de aanhoudende bezoekjes van fotografen en de afwezigheid van de kikkers in de vervolgmetingen.
Dit is hoe de jacht op de perfecte foto de soort te gronde richtte:
- Direct lichamelijk contact: Sommige fotografen pakten de kikkers met blote handen op. Hun huid is extreem gevoelig voor oliën en chemicaliën op onze handen.
- Verplaatsing voor beter licht: De kikkers werden naar 'aantrekkelijkere' plekken met meer licht verplaatst, wat hun overlevingskansen direct verminderde.
- Habitatvernieling: Het constant betreden van de bladerlaag in de hoop de kikker te vinden, verstoorde de vochtige micro-omgeving die ze nodig hebben.
De paradox van natuurfotografie
Dr. Benjamin Tapley van ZSL wijst op de bittere ironie: Natuurfotografie is bedoeld om bewustzijn te creëren, maar in dit geval werkte het averechts. "Deze kikkers hadden kleuren die hen onvergetelijk maakten, maar diezelfde kleuren waren hun ondergang."
De onzichtbare grens: Wat veel natuurliefhebbers vergeten, is dat de beste plek voor jouw foto vaak de enige veilige plek voor het dier is. Denk aan een klein, vochtig stukje mos in je stadspark; als iedereen daar gaat staan voor een groepsfoto, is het mos binnen een maand verdwenen.
Rajkumar K.P., een EDGE Fellow bij ZSL, waarschuwde dat dit een duidelijk teken is dat ongereguleerde fotografie hoe dan ook schadelijk kan zijn voor kwetsbare soorten. Hij benadrukt dat zelfs kleine ingrepen, zoals het weghalen van een takje om een beter zicht te creëren, al funest kunnen zijn voor dergelijke kleine ecosystemen.
Noodzaak van duidelijke regels in Nederland
Dit verhaal, hoewel het zich in India afspeelde, is een serieuze waarschuwing voor ons hier in de Benelux. Denk aan onze eigen beschermde vlindersoorten of de zeldzame paddenstoelen in de lokale bossen. Als wij onze onverantwoordelijke drang naar die ene 'viral shot' niet beteugelen, staan we op het punt om de schoonheid die we vastleggen, zelf te vernietigen.
De onderzoekers pleiten nu voor strengere regelgeving rondom het fotograferen van bedreigde soorten. Dit gaat verder dan alleen een verbod op aanraken; het gaat om het beperken van toegang tot de broedgebieden en het stellen van duidelijke ethische kaders voor iedereen met een camera in de hand.
Wat denk jij? Moeten we strengere wetten invoeren voor natuurfotografen, zelfs als we denken dat we 'alleen maar een mooie foto maken'?
