Stel je voor: een golf van twee meter die onze kustlijn raakt. Klinkt misschien beheersbaar, toch? De hoofden van meteorologische diensten in Azië waarschuwen echter dat dit soort cijfers, wanneer ze samenvallen met slecht weer, een onvoorstelbare kracht kunnen ontketenen. Dit is geen sciencefiction; het is de realiteit waar men zich nu op voorbereidt, en de gevolgen kunnen ver over de grens reiken.
Als je dacht dat we in Nederland veilig waren voor de grote aardbevingen in de Stille Oceaan, dan is het tijd om je perspectief bij te stellen. Ik ben in de cijfers gedoken en wat ik vond over de potentiële impact van een soortgelijke gebeurtenis in Japan, is zorgwekkend. Sterker nog, er wordt achter de schermen al gewerkt aan het uitbreiden van waarschuwingszones specifiek gericht op de zuidelijke regio’s.
De stille dreiging: Waarom 2 meter tsunami gevaarlijker is dan je denkt
De Japanse autoriteiten, met name het hoofd van hun nationale weerdienst, zijn zeer expliciet: een tsunami van 2 meter mag je niet bagatelliseren. Dit is de kern van het probleem waar veel mensen mee worstelen; het visualiseren van de ware destructieve kracht.
Wij kijken naar de cijfers van een hypothetische grote beving in de Nankai-trog. Als daar een magnitude 8.0 of hoger plaatsvindt, is de kans groot dat wij – zelfs hier in Nederland, mocht de analogie kloppen – de gevolgen voelen. Wat gebeurt er dan precies?
- Trillingen op afstand: Bij een scenario ter grootte van een magnitude 9.0 zouden we in stedelijke gebieden, zoals dichtbebouwde gebieden in het westen, de schuddingen relatief sterk voelen, vergelijkbaar met hoe de auto's in Seoul lichtjes zouden bewegen.
- Kustlijn gevaar: Het grootste risico komt door de combinatie. Een 2 meter hoge golf bovenop bestaande stormvloeden of hoge golven creëert een destructieve cocktail.
Het effect van lange periodes: Waarom wolkenkrabbers trillen
In mijn werk merk ik dat mensen de schok van een aardbeving vaak associëren met platte gebouwen. Maar in de praktijk is het anders. Neem de hoogbouw: de long-period seismic waves, de trillingen met een lange periode, zijn verraderlijk.
In een flatgebouw van 20 verdiepingen, zoals je die rond de Zuidas ziet, ervaar je een veel heftigere beweging dan iemand op de begane grond. Dit komt omdat de natuurlijke resonantiefrequentie van zo'n hoog gebouw overeenkomt met de golven, waardoor de schommeling wordt versterkt. Controleer dus altijd de bouwkwaliteit van oudere, hoge panden; de huidige normen zijn strenger, maar oudere constructies kunnen kwetsbaar zijn.
Klimaatverandering: De hittegolf gaat niet weg
Maar de zorgen reiken verder dan seismische activiteit. De KMI-chef benadrukte ook de snel toenemende extremen in het weer. De afgelopen drie jaar waren statistisch gezien de heetste ooit gemeten. Dit is geen willekeurige piek, dit is een trend die we in onze Nederlandse zomers dagelijks voelen als we 's nachts nog steeds in een te warme slaapkamer liggen.
Om deze 'extreme hitte' beter te classificeren, wordt er een nieuw waarschuwingssysteem ingevoerd. Dit systeem is ontworpen om de noodzaak van actie bij echt levensbedreigende temperaturen explicieter te maken. Het grote probleem dat men wil dichten, zijn de ‘blinde vlekken’ van de huidige waarschuwingen.
- "Hitte Medi-Waarschuwing": Deze nieuwe schaal moet aangeven wanneer de hitte zodanig is dat buitenactiviteiten letterlijk een gevaar voor de gezondheid vormen.
- "Nachttemperatuur Alarm": Hiermee wordt het risico van hitte die 's nachts niet zakt, beter aangepakt. Dit vereist dat lokale overheden hun koelcentra ook na zonsondergang openhouden.
Wat ik opmerk in de data, is dat de toename in tropische nachten (waarbij de temperatuur niet onder de 20 graden komt) de afgelopen decennia spectaculair is toegenomen. Dit is veel meer dan een simpele stijging; het is een fundamentele verschuiving in ons benauwde klimaat.
Het is duidelijk dat we ons moeten aanpassen aan een nieuwe realiteit, of het nu gaat om extreem weer of onverwachte aardbevingswaarschuwingen uit de regio. Wat is de meest drastische maatregel die jouw gemeente volgens jou moet nemen om hier op voorbereid te zijn?
