Je hebt de beelden vast gezien: die enorme fonteinen van vuur die recht de lucht in schieten vanaf de Etna op Sicilië. Het lijkt haast een toeristische attractie, maar achter die schitterende, gloeiende massa schuilt een serieuze verschuiving in hoe vulkanologen de activiteit beoordelen. Wat er nu gebeurt, is anders dan de lichte asregentjes van de afgelopen feestdagen.
Als vulkaanliefhebber of vakantieganger in Italië is het cruciaal om te weten wat de autoriteiten nu écht doen. De waarschuwingsniveaus zijn namelijk opgeschaald, en dat heeft direct gevolgen voor iedereen die in de buurt wandelt of vliegt.
De explosies die de lucht in gaan
Het Nationale Instituut voor Geofysica en Vulkanologie (INGV) meldde een reeks krachtige explosies vanuit de noordoostkrater. We hebben het niet over rokende kraters; we zien nu tientallen meters hoge lavafonteinen. Dit is het signaal dat de situatie snel kan veranderen.
Wat veel mensen over het hoofd zien, is het mechanisme achter deze uitbarstingen. Het gaat momenteel om een oostwaarts bewegende lavastroom van bijna twee kilometer lang. Dit is geen rustige sijpel. Onze experts zien hierin een duidelijke stap op de waarschuwingsladder.
Van groen naar geel: het burgeralarm
De civiele bescherming heeft het waarschuwingsniveau opgeschaald van groen naar geel. Dit is geen paniekzaaierij, maar een voorwaarschuwing. In de praktijk betekent dit dat lokale autoriteiten nu proactief maatregelen treffen. Vooral in de hoger gelegen wandelgebieden scherpen zij de protocollen aan.
- Wandelaars worden dringend verzocht de instructies van lokale instanties op te volgen.
- De bevolking moet alert blijven en niet afgaan op 'wat ze gisteren zagen'.
- De intensiteit van de asuitstoot neemt toe, zelfs als je deze nog niet voelt.
Waarom de luchtvaartsector nu in het rood zit
Het meest concrete gevolg is zichtbaar voor de luchtvaart. Voor het vliegverkeer rondom Catania is niveau Rood bereikt, de hoogste waarschuwing op hun liftschaal. Dit klinkt alarmerend, zeker als je net vliegtickets hebt geboekt voor de lente.
Maar hier is de nuance:
Momenteel heeft de huidige fase geen directe invloed op de vluchten van de luchthaven van Catania. De lavastroom volgt een pad weg van de infrastructuur. Echter, de enorme hoeveelheid as in de hogere atmosfeer is het probleem. Asdeeltjes kunnen vliegtuigmotoren ernstig beschadigen; het werkt als schuurpapier op hoge snelheid.
Ik merkte tijdens eerdere, kleinere uitbarstingen dat mensen de waarschuwingen aan hun laars lapten, omdat het leek alsof de vulkaan 'gewoon' rookte. Dit keer is de asafzetting en de hoogte van de fonteinen een veel duidelijkere indicator dat er serieus rekening gehouden moet worden met sluitingen.
Wat je moet checken als je naar Sicilië gaat
Als je binnenkort naar de regio Taormina of de skipistes van Piano Provenzana gaat, is er een duidelijke stap die je direct moet nemen, los van de algemene reisadviezen:
- Check de lokale ENAC-updates: Kijk dagelijks naar de officiële communicatie van de Italiaanse luchtvaartautoriteit, niet alleen naar je eigen reisagent.
- Houd afstand van kraterranden, desnoods met een lokale gids: De explosies kunnen onvoorspelbaar materiaal honderden meters ver wegschieten. Wat een mooi uitzichtpunt leek, kan snel gevaarlijk worden door een onverwachte gasuitstoot.
- Denk aan je auto: Bij eerdere keren was er lichte asregen in kustplaatsen. Als je een dure, donkere auto hebt, weet dan dat de fijne, corrosieve as je lak kan aantasten. Een snelle wasbeurt na een lichte regenval is geen luxe, maar noodzaak!
De Etna is Europa's grootste actieve vulkaan en staat niet voor niets onder constante monitoring. Hij verandert continu van vorm door deze uitbarstingen. Het is een natuurwonder, maar wel een met een zeer scherp randje. Wat is jouw meest memorabele (of meest beangstigende) ervaring bij een actieve vulkaan geweest?
