We staan er zelden bij stil, maar de vogels om ons heen worden geconfronteerd met een stille crisis. Ken je dat gevoel wanneer je merkt dat je de merel nauwelijks nog hoort fluiten in de vroege lente? De organisatie SEO/BirdLife organiseert elk jaar de 'Vogel van het Jaar'-verkiezing, niet om een wedstrijdje te houden, maar om de aandacht te vestigen op soorten die het écht zwaar hebben. Dit jaar strijden drie totaal verschillende kanshebbers om de eer, en jouw stem, tot 11 januari, is cruciaal.
De onverwachte top 3 voor 2026
Deze verkiezing is al sinds 1988 een vlaggeschip om aandacht te vragen voor de afnemende biodiversiteit in onze polders en langs de kust. Vorig jaar kregen soortgelijke projecten veel aandacht, denk aan de eendenkoek of de roodborstje. Dit jaar is de keuze opmerkelijk. We hebben niet drie mussen, maar een mix van het veld, de zee en de achtertuin.
Kandidaat 1: De Veldleeuwerik (Alondra común)
Dit is de vogel van de monotone akkers en golvende bergweiden. Ik heb onlangs gemerkt hoe hard het gaat: je ziet er simpelweg veel minder van rondvliegen dan vijf jaar terug. De populatie is in sommige gebieden met bijna een vijfde ingekrompen.
De oorzaak? Intensieve landbouw. Waar vroeger braakliggende velden waren, liggen nu perfect egaliseerde, vochtige percelen. Wat de leeuwerik bedreigt, is eigenlijk de efficiëntie van onze moderne landbouwmethoden.
- Verlies van rustgebieden door intensivering van de akkerbouw.
- Omvorming van droge heide naar intensieve irrigatiegebieden.
- Het te vroeg maaien van graslanden.
Kandidaat 2: De Kuifduiker (Cormorán moñudo)
Als je aan de kust of een groot meer komt, zie je hem vaak op een rots zitten, de vleugels gespreid alsof hij de zon opvangt. De Kuifduiker is de specialist van de ruige kusten, maar hij heeft een enorm probleem met wat wij ‘weggooien’.
Denk aan de overbevissing van zijn prooivissen. Maar ook de troep, zoals olieresten en de onzichtbare visnetten die hij niet ziet en waar hij in verstrikt raakt. Het is alsof je constant door een labyrint van stukken plastic moet zwemmen om aan je avondeten te komen.
Kandidaat 3: De Europese Kanarie (Jilguero europeo)
Veel mensen kennen de Jilguero door zijn vrolijke zang en levendige kleuren. Toch is ook deze wijdverspreide vogel aan het afnemen, zij het minder dramatisch dan de leeuwerik. Dit is de vogel die je het vaakst hoort, net voordat je de deur uitgaat in de ochtend.
De grootste bedreiging is helaas de mens zelf. Door zijn schoonheid is hij de meest gestroopte vogel. Duizenden worden jaarlijks gevangen voor de handel of kooihouding. Daarnaast zijn de chemische middelen die we in huis en tuin gebruiken dodelijk voor ze.
Wat jij nu direct kunt doen om een verschil te maken
Dit is geen abstract probleem; dit gaat over het landschap waarin jij nu woont. Als je wilt dat deze vogels overleven, moet je verder kijken dan de stadsparken. Dit is een tip die veel mensen in de tuin negeren:
De 'Ruwte-Zone' aanleggen: Laat de randen van je tuin of het stukje grond bij je schuurtje bewust wat rommelig. Een hoop takken, wat minder gemaaid gras, of een hoopje bladeren is voor de Jilguero een perfect schuilplek en voor de Leeuwerik een plek waar hij insecten kan vinden. Het lijkt misschien slordig, maar het is een **ecologische snelweg** voor ze.
Stemmen kan eenvoudig via de website van SEO/BirdLife. Bedenk goed welke vogel het meest jouw hulp kan gebruiken. Wordt het de verarmde veldvogel, de vervuilde zeebewoner, of de bejaagde zanger?
Welke van deze drie vogels zie jij het vaakst in jouw omgeving? Laat het weten in de reacties!
