Heb je het ook gevoeld? Die plotselinge schok die je midden in de nacht wakker maakte, of die rilling langs je ruggengraat voelde terwijl je rustig zat? Zaterdag om 00:38 uur was het raak: een aardbeving met een magnitude van 4.1 op de schaal van Richter, met het epicentrum bij Celorico da Beira.
Dit is meer dan een voetnoot in de weersvoorspelling. Hoewel het epicentrum in het district Guarda lag, werd de schok opvallend wijd en een tikkeltje beangstigend gevoeld door heel Noord- en Midden-Portugal. Veel mensen vragen zich nu af: hoe erg was dit en moet ik me zorgen maken?
De schokgolf: Waar de trillingen het hardst aankwamen
Volgens het Portugese Instituut voor Zee en Atmosfeer (IPMA) was de beving licht, maar de impact was verrassend breed. Het is essentieel om te begrijpen hoe dit soort trillingen zich door het land verspreiden, zeker als je in de Randstad woont en denkt dat dit soort dingen hier niet gebeuren. Gelukkig meldt IPMA dat er vooralsnog geen persoonlijke of materiële schade is gemeld.
Het epicentrum en de 'trilzone'
De aardbeving had zijn centrum ongeveer vier kilometer ten zuidwesten van Celorico da Beira. Maar het grote nieuws is hoe ver de ‘nabrande’ te voelen was. De hoogste waargenomen intensiteit (graad IV/V op de schaal van Mercalli) werd gemeten in Covilhã (Castelo Branco).
Maar let op, die trillingen kwamen ook aan in veel andere bekende gebieden:
- Aveiro en Ovar (Aveiro)
- Santa Maria da Feira (Aveiro)
- Guarda (Guarda)
- Cinfães en Viseu (Viseu)
Alsof je een zware vrachtwagen langs je raam hoort denderen, zo beschrijven kenners een intensiteit van graad IV. Je gordijnen rammelen en de ramen klinken alsof ze elk moment uit hun sponning kunnen vallen.
De schaal die het verschil maakt: Wat betekent 4.1 nu écht?
Veel Noord-Europeanen kennen de Richter-schaal vooral van de nieuwsberichten over Japan of Californië. Wij horen zelden over bevingen van 4.0 of hoger. Wat betekent dit in de praktijk? De IPMA legt het perfect uit:
Een 4.1 valt onder de categorie 'licht'. Het is de grens waarbij men de bevingen duidelijk voelt, maar ze meestal geen serieuze schade veroorzaken. Het is vergelijkbaar met objecten die gaan slingeren en glaswerk dat zachtjes tegen elkaar tikt.
Het cruciale verschil: Richter vs. Mercalli
Dit is het stukje dat de meeste mensen over het hoofd zien, en het is cruciaal voor je gemoedsrust:
- Richter (Magnitude): Meet de energie die bij de bron vrijkomt – een objectief getal. 4.1 is 4.1, waar je ook bent.
- Mercalli (Intensiteit): Meet het gevoel op een specifieke locatie. Dit is subjectiever en afhankelijk van de bodemgesteldheid. Die IV/V in Covilhã betekent dat mensen wakker werden en spullen zagen bewegen. Buiten die zone was het nog veel subtieler.
Denk er zo over na: de Richter-schaal is het vermogen van de koffiemolen; de Mercalli-schaal vertelt je hoe hard je kind de instellingen heeft verdraaid.
Wat nu? De ‘nooit-meer-verrassing’ tip
Nu de schok voorbij is, is het tijd om even stil te staan bij de paraatheid. We leven in een regio met seismische activiteit, ook al is die laag. Als je merkt dat je na zo’n schok direct ongerust bent, is dit het moment om een simpele check te doen, net zoals je bij stormen doet.
Mijn advies: Controleer eens per jaar de zware meubels in je slaapkamer. Zitten kasten stevig vast aan de muur? Een lichte beving als deze toont aan dat zelfs ogenschijnlijk veilige gebieden af en toe ‘wakker worden geschud’. Een paar beugels bij de IKEA kunnen je gemoedsrust veel meer waard zijn dan een dure verzekering.
Kortom, deze 4.1 was een duidelijke herinnering dat de aarde onder onze voeten soms wat tekeergaat. Gelukkig was het een milde waarschuwing.
Heb jij de beving gevoeld, en zo ja, op welk tijdstip? Deel je tijdsindicatie in de comments; we zijn benieuwd hoe wijdverspreid de ‘schokgolf’ in jouw straat voelbaar was!
