Je denkt misschien dat je vogels kent. Je ziet ze dagelijks in de stad, misschien hoor je ze tijdens je ochtendwandeling. Maar wat als ik je vertel dat de natuur om je heen complexer, verrassender en soms zelfs ronduit brutaal is? We kijken vaak langs de kleine wonderen heen.
Dat is precies wat een expert niet doet. De Tsjechische ornitholoog en fotograaf Tomáš Grim heeft zojuist de prestigieuze Bird Photographer of the Year-wedstrijd gewonnen. Dit is geen toeval; dit is het resultaat van jarenlang geduld en het doorzien van de ‘onzichtbare’ regels van de natuur.
De misvatting over de Koekoek: Waarom we vogels verkeerd zien
Veel mensen bekijken vogels door een menselijke morele bril. We zien de koekoek als een ‘stiekeme valsspeler’ omdat hij zijn eieren in andermans nest legt. Hier ligt een valkuil die veel buitenstaanders maken, zo merkte ik ook in de analyses van de winnende foto.
De waarheid, die Grim benadrukt, is dat er in de natuur geen 'slechteriken' of 'helden' bestaan. Het is een systeem. Maar zelfs voor een doorgewinterde expert als hij, kent de vogelwereld nog steeds verrassingen. Het is die onvoorspelbaarheid die de klik de moeite waard maakt.
Wat Grim écht wilde vastleggen
Grim heeft niet de ambitie om alle 11.000 vogelsoorten ter wereld te fotograferen—dat is een bijna onmogelijke taak. Maar er is één specifieke vogel die hij koste wat het kost wil vastleggen. Die obsessie drijft de beste fotografen.
Hij verklapt niet welke het is, maar de hints die hij geeft, duiden op iets zeldzaams en vaak over het hoofd gezien.
Van stadsvlucht naar eilandavontuur
Wat mij het meest fascineerde aan zijn werk, is hoe hij de migratie van de natuur naar stedelijke gebieden documenteert. Denk aan de drukke pleinen in Amsterdam of de verborgen parken in Utrecht; de vogels passen zich aan, maar vaak op manieren die we niet direct zien.
Grim beschrijft dit proces alsof hij in een sciencefictionroman is beland. Hij zei zelfs: "Ik had altijd gehoopt ooit in een Jules Verne-roman te belanden. Dat gevoel heb ik nu." Dat is de kracht van echt natuurfotografie: het verandert het alledaagse in het buitengewone.
De onmisbare tip voor beginnende natuurfotografen
Als je met Tomáš Grim praat over zijn uitrusting, zal hij je vertellen dat de beste lens ter wereld niets waard is zonder de juiste basisvoorziening. Hij heeft het niet over een speciale schuilhut.
- Neem altijd een extra, volledig opgeladen batterij mee, zelfs als je denkt dat je de jouwe niet nodig hebt. Koude, lange sessies vreten energie.
- Leer de lokale vogelroepingen uit je hoofd om ze te lokaliseren voordat ze geluid maken.
- Wees geduldig, maar niet passief: beweeg je langzaam, nooit abrupt.
Het winnende beeld laat zien dat je de meest indrukwekkende momenten vastlegt wanneer je je focust op de details die anderen negeren—denk aan de manier waarop een vogel de ochtendmist in een achterafstraatje doorklieft.
Wat nu?
De overwinning van Tomáš Grim herinnert ons eraan: de beste avonturen zijn niet altijd op een onbekend eiland, maar soms gewoon in het park om de hoek. Je moet alleen weten waar je moet kijken.
Wat is het meest verrassende dier dat jij ooit in een stedelijke omgeving hebt gezien?
