Stel je voor: je kijkt naar de sterren en ineens zie je iets dat de wetten van de natuurkunde lijkt te breken. Dat is precies wat er gebeurde toen wetenschappers een mysterieus kosmisch evenement opvingen. Dit was geen standaard sterrenknipoog; het was een **gammastraaluitbarsting (GRB) die meer dan zeven uur duurde**, en daarmee alle huidige theorieën over deze fenomenen op z'n kop zette.
Dit is geen sciencefiction. De data, verzameld door NASA's Fermi Gamma-ray Space Telescope, tonen aan dat we te maken hebben met een gebeurtenis die zo ongebruikelijk is dat wetenschappers wereldwijd hun modellen moeten herzien. Waarom dit zo'n big deal is voor ons begrip van het universum, lees je hieronder.
De 'Normale' Gammastraaluitbarsting: Snel en Fel
Gammastraaluitbarstingen (GRB's) zijn al de meest gewelddadige gebeurtenissen sinds de oerknal. Normaal gesproken duren ze slechts enkele seconden, of hooguit een minuut, voordat de enorme energiestoot voorbij is. Ze worden veroorzaakt door de catastrofale dood van zeer zware sterren of de botsing van neutronensterren.
In de praktijk zien we er dagelijks wel een, maar ze zijn ver weg. Wat op 2 juli 2025 werd geregistreerd, met de naam **GRB 250702B**, was echter anders. Het was geen flits; het was een aanhoudende gloed die zeven lange uren duurde.
De Tijdsduur die Alle Modellen Verbrijzelt
Dat is in de kosmische tijd bijna een eeuwigheid. Terwijl de meeste astrofysici getraind zijn om kortdurende 'pulsen' te analyseren, dwong deze gebeurtenis hen om de oorzaak te zoeken in iets wat we nog nooit eerder hebben gezien. Het duurt even voordat je beseft dat de theorieën die je al jaren kent, plotseling niet meer kloppen.
- Theoretische Limiet doorbroken: De duur van zeven uur overschrijdt de verwachte 'lichtgrens' voor de meeste bekende GRB-mechanismen.
- Materiaaljet: Wetenschappers vermoeden dat dit het gevolg was van een extreem smalle jet van materie die met bijna de lichtsnelheid (99% van c) onze kant op werd gestuurd.
- Stofwolk als Vertrager: De explosie vond plaats in een extreem stoffelijke sterrenstelsel, wat de zichtbare component mogelijk heeft vertraagd of gefilterd.
Zo Verliep de Jacht op de Bron
Toen de anomalie eenmaal was opgemerkt door Fermi, begaven topobservatoria zich op jacht. Dit is waar het echte speurwerk begint. Als je het signaal hebt, moet je weten waar het vandaan komt, en dat is in de kosmos verdomd moeilijk.
Omdat de bron van GRB 250702B zo ver weg bleek te zijn – **ongeveer 8 miljard lichtjaar** – was het zichtbaar licht vrijwel onmogelijk te vangen door de hoeveelheid kosmisch stof ertussen. Het was alsof je een spot probeerde te zien door dikke, kosmische mist. Welke sterrenbeelden hebben astronomen gebruikt om dit te traceren?
De belangrijkste spelers in de observatie waren:
- De Gemini-telescopen (Chili en Hawaï).
- De Very Large Telescope (VLT) in Chili.
- De Keck-observatoria op Hawaï.
- Zelfs de Hubble Space Telescope werd ingezet om een glimp op te vangen.
De 'Waarom' Achter de Lange Uitbarsting
Jonathan Carney, hoofdonderzoeker en PhD-student aan de Universiteit van North Carolina, vat het perfect samen: dit is de langst gemeten gammastraaluitbarsting ooit, en de lengte past niet bij enig bestaand model.
Voor ons, gewone stervelingen die naar de hemel kijken vanaf de Veluwe of in de polder, betekent dit dat we nog maar net aan het begin staan van het begrijpen van de meest extreme gebeurtenissen in het heelal. Het is de natuur die ons subtiele hints geeft dat onze huidige wiskundige modellen tekortschieten.
Wat leren we hieruit?
Het meest praktische wat we kunnen meenemen is het besef dat onze kennis van het universum constant in ontwikkeling is. Net zoals we dachten dat we wisten hoe een ster sterft, komt er iets langs dat 7 uur lang blijft 'uitzenden'. Dit soort onverwachte gebeurtenissen (net als die ene keer dat je dacht dat je je sleutels kwijt was, maar ze bleken in je binnenzak te zitten) dwingen de wetenschap om creatiever te zijn.
Blijf kritisch over aannames, zelfs als die al miljarden jaren lijken te kloppen.
Wat denk jij dat de oorzaak zou kunnen zijn van een explosie die zo lang duurt? Laat het weten in de comments!
