Je moet er toch niet aan denken: een spin die je tuin of zelfs je schuurtje heeft gevonden. De noble false widow, of de valse wespen-spin, is een invasieve soort die vorig jaar in Nieuw-Zeeland opdook, en nu al op meerdere plekken is gesignaleerd. Hoewel ze niet agressief zijn, veroorzaken hun beten een flinke zwelling en pijn als ze zich bedreigd voelen. Wetenschappers zijn nu druk bezig om te bepalen hoe ver deze beestjes zich écht verspreid hebben deze zomer.
Professor Steven Trewick van Massey University heeft de bevolking opgeroepen om meldingen te maken, maar merkte iets verrassends op: het bleef **opvallend stil**. Dit roept twee vragen op die je nu echt moet kennen als je in Nederland of België woont: erkennen we de spin niet, of is het nieuws over hun verspreiding overdreven?
Het mysterie van de stille meldingen
Toen Trewick om hulp vroeg, verwachtte hij paniekerige berichten. Maar de inbox bleef veel leger dan verwacht. Dit wijst erop dat de verspreiding niet uniform is. Het heeft meer weg van een landschap met losse, dichte lokale 'clusters' dan een gelijkmatige invasie.
Deze zomer gaan de onderzoekers dus niet zomaar willekeurig zoeken. Ze focussen op de plekken waar de spin al is gezien, beginnend in de meest 'verdachte' gebieden. Ze werken meter voor meter weg van de bebouwde kom om te zien of de spinnen zich ook in het gras en struikgewas vestigen. **Hotspots kunnen wijzen op ideaal toevluchtsoord, of simpelweg op gebieden waar we het meest hebben gekeken.**
De wind als onverwachte verspreider
Een cruciaal detail dat velen over het hoofd zien, is hoe deze minuscule indringers zich verplaatsen. Zodra de spinnewebjes uit hun eizakje komen, doen ze direct één ding: een dunne zijdedraad uitspinnen.
- Deze draad vangt de wind.
- De wind tilt het microscopisch kleine spinnetje op.
- Het reist mee totdat het op een 'leuke nieuwe plek' landt.
Dit betekent dat de locatie van de huidige populatie deels afhangt van de heersende windrichtingen van vorig jaar. Een fascinerend geografisch raadsel.
Zo herken jij de valse weduwe (en waarom je hem niet moet verwarren)
De valse weduwe lijkt angstaanjagend, maar hij is makkelijker te identificeren dan je denkt. Het is niet die harige tarantula-achtige vriend die je in films ziet. Hij wordt vaak omschreven als een 'klassieke tekenfilm-spin'.
Waar je op moet letten, volgens Trewick:
- Kleur: Lichtroodachtig.
- Markeringen: Onderscheidende witte vlekken op het achterlijf (het 'grote bolle deel').
- Vorm: Groot, bol achterlijf met dunne, kale poten. De spin zelf is ongeveer een centimeter groot, poten meegerekend een paar centimeter extra.
Wees er snel bij. Deze spinnen zijn vooral 's nachts actief en **zijn extreem snel verdwenen** als je hun schuilplaats (onder potplanten, in spleten van schuttingen) verstoort.
Multinationale puzzel
Wat de onderzoekers ook doen, is genetisch werk. Ze willen precies weten hoeveel spinnen er oorspronkelijk zijn aangekomen en uit welk Europees land precies. Het blijkt een populair onderzoeksonderwerp: studenten in onder andere Groot-Brittannië en Chili doen momenteel precies hetzelfde.
De grootste zorg is of deze nieuwe bewoner zich gaat mengen met onze inheemse spinnensoorten of andere dieren. Als dat gebeurt, wordt het een significant probleem voor de biodiversiteit hier in de polders.
Heb jij weleens zo'n spin gezien, maar dacht je: "Ach, dat is vast een gewone huisspin"? Laat het ons weten in de reacties, want elke waarneming helpt wetenschappers de échte omvang van dit beestje in kaart te brengen.
