Stel je voor: de stoffige vlaktes van La Rinconada, vandaag de dag een typisch Argentijns landschap, waren ooit de rand van een uitgestrekte oceaan. Een recente ontdekking achter dit idee zet de paleontologie letterlijk op zijn kop. Onderzoekers vonden fossielen van meer dan 400 miljoen jaar oud, structuren die bewijzen dat onze huidige continenten er compleet anders uitzagen.
Als je in Argentinië woont, ben je gewend aan de verhalen over dinosauriërs. Maar dit is ouder. Dit gaat over de éérste stap van het leven op het land. Het is cruciaal om dit te begrijpen, want deze vondst herschrijft hoe planten de Aarde veroverden. Je leest hier hoe een paar zwarte stipjes in een steen de hele geschiedenis veranderden.
Per ongeluk ontdekt door slordige geologen
De beste ontdekkingen gebeuren zelden volgens plan. Paleobotánico Juan Martín Drovandi van de UNSJ vertelt dat het team eigenlijk op zoek was naar iets heel anders. Ze deden veldwerk rond de Rinconada-formatie in Pocito. Ze namen stukken rots mee die er, eerlijk is eerlijk, uiterst saai uitzagen.
“Als je ernaar kijkt, zie je het niet meteen,” legt Drovandi uit. “Maar er zitten van die zwarte stipjes in.” Deze stipjes waren de sleutel. Wat ze in het museum ontdekten, was geen gewoon gesteente, maar de versteende resten van de allereerste planten die de overstap van zee naar land maakten.
De Engelse connectie op de Zuidpool
Het is verbazingwekkend dat deze precaire, primitieve flora hier gevonden is. Waarom? Omdat Argentinië er 400 miljoen jaar geleden bij lag, bijna op de Zuidpool, als onderdeel van het supercontinent Gondwana. Je verwacht hier eerder ijs dan fragiele kustplanten!
- De gefossiliseerde structuren leken sterk op overblijfselen gevonden in Engeland en Wales.
- Dit suggereert een complexe geologische geschiedenis, waarbij een stuk Gondwana mogelijk is losgeraakt.
- Het werpt licht op hoe deze vroege planten zich over de toenmalige aardkorst verspreidden.
Vind je dit al bizar? Wacht maar tot je hoort wát voor zeewater er lag.
Was La Rinconada eigenlijk een badplaats?
De sedimenten zijn de duidelijke bewijsstukken. Drovandi stelt dat het hier gaat om afzettingen uit de kustzone, vergelijkbaar met de huidige kustlijn bij Mar del Plata. Dit betekent niet dat je je zwembroek mee moest nemen naar Pocito, want bossen bestonden toen nog niet.
Wat gebeurde er dan? Rivieren spoelden het vegetatiemateriaal van het continent de toenmalige zee in. Daar zakte het naar de bodem en versteende. Deze vindplaats is dus een soort 400 miljoen jaar oude, prehistorische afvalput met het bewijs van het begin van het leven op het land.
Wat dit betekent voor jouw geschiedenisles
Het onderzoek is zo significant dat het een plek in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift *Nature* heeft verdiend. Maar er is nog meer spectaculairs onderweg. De onderzoekers vinden nu zelfs materiaal dat 420 miljoen jaar oud is.
Dit wijst erop dat de bakermat van de vasculaire planten – de eerste met ingebouwde transportsystemen, de voorlopers van alle bomen en gewassen die we nu kennen – mogelijk gewoon in dit stuk Argentinië ligt. De lokale wetenschapper Drovandi moest toegeven: “Je krijgt er kippenvel van.”
Praktische Verrassing: Als je nu in San Juan op een zandheuvel staat, sta je misschien bovenop de vindplaats waar het landschap van de Aarde voor het eerst begon te veranderen. De volgende keer dat je een struik ziet, onthoud dan dat de oerversie daarvan 400 miljoen jaar geleden onder water lag en hier begraven werd.
Een nieuw hoofdstuk voor San Juan
San Juan staat bekend als de 'wieg van de dinosauriërs'. Nu krijgt het een tweede, minst bekende titel: de wieg van de eerste landplanten. Dit opent een fascinerende blik op hoe ons lokale gebied de wereld heeft gevormd.
Wat denk jij? Welke andere oeroude geheimen liggen er nog verborgen onder de schijnbaar 'saaie' grond van de provincie?
