Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige Italiaanse Alpen, genietend van de frisse berglucht en het uitzicht op de pieken die je kent van de winterspelen. Maar wat als ik je vertelde dat precies op die plek, lang voordat er ook maar één mens rondliep, reusachtige, langnekdinosaurussen door de modder waden? Wetenschappers hebben in het Stelvio Nationaal Park een ontdekking gedaan die de geschiedenisboeken herschrijft.
Dit is geen vergezocht verhaal uit een natuurdocumentaire. Het gaat om duizenden, perfect bewaarde voetafdrukken uit het Trias. Deze markeren Lombardije als een van de rijkste vindplaatsen ter wereld voor dinosaurussporen uit die periode. Je leest het goed: je bent dichter bij de dinosauriërs dan je dacht.
Het klinkt ongelooflijk: hoe een hobbyfotograaf het ontdekte
De vondst kwam aan het licht, ironisch genoeg, door een natuurliefhebber. Op 14 september 2025 merkte fotograaf Elio Della Ferrera tijdens een wandeling in de Valle di Fraele iets vreemds op. Hij zag op een rotswand afdrukken die leken op grote, ronde deuken, sommige tot 40 centimeter breed, perfect in rijen gerangschikt.
Hij twijfelde geen moment en nam contact op met paleontoloog Cristiano Dal Sasso van het Natuurhistorisch Museum in Milaan. De eerste foto's bevestigden het ondenkbare: dit waren de eerste dinosaurussporen ooit gevonden in Lombardije.
Wat de rotsen ons vertellen
De afdrukken zijn verbazingwekkend gedetailleerd. Ze zijn gevormd in kalkslib op ondiepe mariene vlaktes, 210 miljoen jaar geleden, toen dit gebied nog een tropische kustlijn aan de Tethys Oceaan was. Je kunt details zien van tenen en klauwen. Dit is meer dan alleen een afdruk; het is een momentopname van een prehistorische wereld.
- De meeste sporen zijn gemaakt door tweebenige dieren.
- Paleontologen vermoeden dat het gaat om prosauropoden: plantenetende voorlopers van de grote Sauropoden (zoals de Brontosaurus).
- Sommige afdrukken laten zien dat de dieren stopten en hun voorpoten – die eruitzagen als handen – op de grond zetten.
In Nederland zijn we gewend aan de vondst van mammoetbotten of turfstromen, maar stel je voor dat je kunt zien waar een dier van 10 meter lang even pauzeerde om zich uit te rekken. Dat is de emotie die deze plek oproept.
Waarom jouw vakantiebestemming eigenlijk een prehistorisch park is
De locatie van de sporen is cruciaal. Ze liggen bijna verticaal ingeklemd in de rotsen van de Dolomia Principale, het resultaat van de enorme kracht die de Alpen omhoog duwde. Dit verticale aanzicht maakt de locatie uniek, maar tegelijkertijd uiterst kwetsbaar voor erosie.
Wetenschappers willen dit terrein, dat zich uitstrekt over zeven bergkammen nabij de Cancano-meren, snel in kaart brengen. Door de zeldzaamheid en de omvang – met een dichtheid tot 6 afdrukken per vierkante meter – wordt dit complex vergeleken met de rijkste locaties ter wereld.
De ‘Smart Click’ van de experts
Wat veel mensen over het hoofd zien, is dat deze vondst niet alleen een wetenschappelijke triomf is, maar ook een culturele en toeristische kans. De experts zijn uitgesproken enthousiast:
Cristiano Dal Sasso, paleontoloog: "Na 35 jaar praktijk had ik nooit zo'n spectaculaire vondst in mijn eigen regio verwacht. Er zijn nog steeds onontdekte plekken, ver weg in tijd en ruimte, net hier in Lombardije."
De president van Lombardije noemde de plek al gekscherend 'Triassic Park', en dat is precies de insteek die dit gebied nu nodig heeft: bescherming én promotie. Denk hieraan de volgende keer dat je overweegt om op wintersport te gaan in de buurt van Bormio of Livigno. Je staat dan op de grond waar de grondleggers van de dinosauriërs al 200 miljoen jaar eerder liepen.
Wat nu? Een race tegen de klok
Zoals met veel van dit soort ontdekkingen, is de tijd de grootste vijand. De sporen zijn blootgesteld aan de elementen. Er is dringend behoefte aan financiering voor gedetailleerd onderzoek en digitalisering, voordat wind en regen de details van die oeroude wandeling uitwissen. Drones en teledetectietechnologieën zullen worden ingezet om de sporen vast te leggen voordat ze verdwijnen.
Deze vondst is een krachtige herinnering dat de aarde die we vandaag zien, slechts een dun laagje is over een onvoorstelbaar diepe geschiedenis. Het toont aan dat zelfs in de bekendste regio's nog de grootste geheimen begraven liggen.
Welke andere verborgen geschiedenissen denk jij dat er nog onder de Nederlandse bodem verborgen liggen?
