U bent het vast zat om elke dag te horen dat Artificial Intelligence (AI) uw baan gaat inpikken of de wereld gaat veranderen. Maar terwijl iedereen verblind is door de 'hype', merkt u waarschijnlijk niet dat u al met een stuk software praat dat fundamenteel misleidend is. Velen van ons zien AI als een soort digitale Socrates, maar de waarheid is veel technischer en – eerlijk gezegd – een stuk gevaarlijker voor uw dagelijkse beslissingen.
De expert Alan Daitch snijdt door de mist van marketing en legt uit waarom u nooit uw leven moet baseren op de antwoorden van een ‘slimme’ machine. Dit is geen toekomstmuziek; dit gebeurt nu, of u nu in een Amsterdams kantoor werkt of thuis uw huishouden regelt.
De Grote Illusie: U praat tegen een geavanceerde ‘tekstaanvuller’
Het meest verontrustende dat Daitch keer op keer benadrukt, is de fundamentele misvatting over wat taalmodellen zoals ChatGPT doen. Mensen vergeet de kern: het is een machine die de meest waarschijnlijke volgende reeks woorden genereert.
Waarom is dit belangrijk? Omdat u emotionele, existentiële of carrièrevragen stelt aan een machine die statistiek boven waarheid verkiest.
- Het gebrek aan creativiteit: AI ‘denkt’ niet. Het heeft geen creativiteit; het weegt de menselijke data die het heeft gezien en spuugt de meest gemiddelde uitkomst uit.
- De ‘hallucinaties’: AI verzint feiten met het gemak waarmee u een boodschappenlijstje maakt. In tegenstelling tot Google, kunt u de bron vaak niet verifiëren.
In mijn praktijk zie ik mensen hun hele werkproces omgooien op basis van een advies dat de AI ter plekke heeft verzonnen. Dat is de afgrond waar we nu instaan.
Wanneer ‘gemiddeld’ worden uw grootste vijand
Dit is de paradox van de moderne technologie. U probeert efficiënter te zijn, maar in feite maakt u uzelf middelmatig. Als u AI alles laat schrijven, samenvatten en plannen, wat blijft er dan van uw unieke inbreng over?
Daitch formuleert het scherp: "Als je AI alles laat doen – voor je werk, je vakanties, je brieven – word je de meest gemiddelde persoon op deze planeet." U verliest de scherpte die u onderscheidt op de toch al drukke Nederlandse arbeidsmarkt.
De Risico’s die Silicon Valley liever verborgen houdt
Veel experts wijzen op de Terminator-scenario’s (een 10% kans), maar Daitch wijst op een directer, alledaags gevaar: het alignment probleem.
Alignment gaat erover dat de machine onze intenties en gezond verstand begrijpt. Dat lukt nu niet. En waar komt de druk vandaan om toch door te drukken? Geld.
Onthoud dit bij het zien van de nieuwste AI-lancering: de drang naar winst zorgt er vaak voor dat bedrijven sneller gaan dan de ethiek en veiligheid het toelaten. Dit is waarom u AI niet blind moet vertrouwen voor grote levensvragen.
Zelfs een airfryer is niet wat het lijkt
De vergelijking van Daitch met de airfryer is briljant in zijn eenvoud. Een airfryer is geen frituurpan; het is een kleine heteluchtoven. AI is geen menselijke intelligentie; het is een complex statistisch gereedschap.
We noemen het intelligent omdat het goed kan converseren, maar de interne werking en de motivatie ontbreken. Dat is hét verschil tussen iets dat problemen oplost en iets dat *begrijpt* waarom het die problemen oplost.
Praktische Waarde: Hoe u AI slim gebruikt zonder uzelf te verliezen
Het advies is niet om AI te verbannen, maar om het te gebruiken als een assistent, niet als een vervanger van uw brein. Hier is hoe u de valkuilen vermijdt:
- Nooit als psycholoog of relatieadviseur: AI kent uw hart niet. Gebruik het niet voor beslissingen met emotionele impact.
- Dubbele check als een fervent controleur: Behandel elke uitspraak alsof het een onbetrouwbare collega is. Zoek de data zelf op, vooral bij cruciale informatie over bijvoorbeeld hypotheken of lokale regelgeving in Nederland.
- Gebruik het voor het saaie inpakwerk: Laat het de eerste, onvolmaakte versie van een lange tekst maken (de ‘framework’), maar de verfijning en de unieke stem (de ‘ziel’) moet van u komen.
Kortom, zolang de code bestaat uit bits en wij de handleiding bepalen, is het aan ons om de grens te trekken. De technologie zal waarschijnlijk alles kunnen doen en de meeste menselijke banen overnemen, maar het zal nooit een intrinsieke ‘wil’ ontwikkelen.
De technologie creëert ook een perfecte storm voor desinformatie: analisten verwachten dat volgend jaar 90% van de content online door AI is gemaakt. Hoe gaat u, in alle eerlijkheid, het verschil blijven zien tussen wat echt is en wat een statistische fabricatie is?
