Al eeuwenlang is de Ster van Bethlehem een van de grootste onopgeloste hemelraadsels. We zien hem elk jaar op kerstkaarten, maar wat was het nu écht? De meeste theorieën liepen vast op één cruciaal punt: de ‘ster’ bleef staan. Nu heeft een NASA-onderzoeker een 2000 jaar oude Chinese tekst ontdekt die een verrassende nieuwe – en zeer plausibele – dader aanwijst.
Laten we eerlijk zijn: wanneer je de Bijbel leest, lijken de beschrijvingen van de ster vaak fantastisch. Een hemellichaam dat de wijzen de weg wijst én vervolgens stil blijft hangen boven een specifieke locatie? Dat druist in tegen alles wat we weten over de beweging van sterren en planeten. Daarom is het zo fascinerend dat we nu wellicht de sleutel in handen hebben, gevonden in archieven die niemand eerder op deze manier analyseerde.
De vreemde beweging die sterrenkundigen frustreerde
Sterrengidsen, zoals we die nu kennen, zagen hemellichamen constant bewegen door de nachtelijke hemel, op en ondergaand in het oosten en westen. De beschrijving van Matthéüs spreekt echter over een object dat ‘stilstond’. Dit logistieke probleem maakte kometen, planetenconjunctions en zelfs supernovae onwaarschijnlijk als de ware ster.
De ‘Bezemster’ uit China: De verrassende sleutel
Mark Matney van de NASA besloot het anders aan te pakken. Hij groef in oude Chinese archieven uit de Han-dynastie, en vond daar een beschrijving van een 'bezemster' (de Chinese term voor een komeet) die verscheen in maart van het jaar 5 v.Chr. Dit lijkt de perfecte timing te zijn.
Wat Matney vervolgens deed, was uniek: hij reconstrueerde de baan van deze komeet met een nieuwe rekentechniek. Het resultaat was schokkend:
- De komeet scheerde op 8 juni 5 v.Chr. langs de aarde.
- De afstand was slechts 390.000 kilometer – vergelijkbaar met de afstand tot onze eigen maan. Extreem dichtbij dus.
- Deze nabijheid is de reden waarom hij zo ongelooflijk helder leek, als een uitvergrote ‘ster’.
Hoe de komeet ‘stilstond’ boven Bethlehem
Dit is het punt waar de theorie écht overtuigend wordt. Door de berekende baan kon Matney exact bepalen hoe de komeet vanuit het perspectief van een reiziger bewoog. En wat bleek?
“Rond 10:00 uur lokale tijd maakte de komeet rond het zenit een soort ‘pauze’ tot 11:30 uur,” legt Matney uit in zijn studie. Door de specifieke rotatie van de aarde op dat moment, leek het alsof de komeet bijna direct boven Bethlehem bleef hangen. Voor een reiziger die op dat moment de stad bereikte, was dit een onmiskenbaar teken.
Waarom planeten en andere lichamen afvielen
Veel mensen denken bij het raadsel aan een samenstand van Mars en Jupiter, wat een helder schijnsel kan geven (en inderdaad vaak gesuggereerd wordt). Maar deze planeten bewegen doorlopend over de hemel. Ze bieden geen verklaring voor dat cruciale ‘stilstaan’ waar de wijzen melding van maakten.
Wat we leerden van deze analyse, is dat historische data uit onverwachte hoek (zoals oude astronomische observaties uit China) veel nauwkeuriger kunnen zijn dan we dachten. Het gaat niet om wat wij nu verwachten van een ster, maar hoe men het destijds interpreteerde.
De harde realiteit: Was het wel goed nieuws?
Hoewel de astronomische fit perfect lijkt, zit er een klein addertje onder het gras. Als je een historicus of archeoloog in Nederland vraagt naar kometen in de oudheid, zullen ze je vertellen dat deze lichten vaak als onheilspellend werden gezien. Het waren tekenen van naderend onheil, ziekte, of de val van een heerser.
Theoretisch gezien, als je dacht dat je kind geboren was onder een slechte voorteken, zou je waarschijnlijk niet direct blij zijn. Sommige experts stellen daarom dat de Bijbelse wijzen de gebeurtenis wellicht interpreteerden vanuit een latere, veel positievere astrologische lens, of dat de tekst zelf een astrologische vaktermer uit die tijd betreft, die wij nu letterlijk nemen.
Of het nu een unieke komeet was of iets anders, de berekening van Matney geeft ons de meest concrete aanwijzing tot nu toe over hoe die nacht in 5 v.Chr. werkelijk moet hebben uitgezien. Het feit dat een 2000 jaar oud gerucht nu wetenschappelijk ontmanteld kán worden, is een triomf voor de geschiedenis.
Wat denk jij? Is deze nauwkeurige komeetberekening het definitieve antwoord op de Ster van Bethlehem, of blijft het mysterie voor jou toch onopgelost?
