3I/ATLAS trekt wetenschappelijke aandacht nadat beelden laten zien dat de gas- en stofwolk rond het object niet naar achteren wijst, maar juist naar de Zon. De Harvard-astrofysicus Avi Loeb heeft novemberopnamen geanalyseerd en stelde een onconventionele verklaring voor: een inwendige cluster van objecten die het uiterlijk van de coma bepalen. Het object bevond zich op dat moment op ongeveer 270 miljoen kilometer van de Zon.

Wat lieten de beelden zien?

De recente opnamen tonen een traantjesvormige coma die naar de Zon lijkt te wijzen — een verschijnsel dat soms een anticoma genoemd wordt. Normaal wijzen coma’s en staarten van komeetachtige lichamen van de Zon weg, onder invloed van de straling en de zonnewind. De omgekeerde richting in dit geval duidt op een ongewone dynamiek tussen het vrijgekomen materiaal en het object zelf.

De beelden waarnaar in de analyse wordt verwezen, zijn gemaakt door de navigatiecamera van de ruimtevaartsonde Juice. Die opnamen bevatten zowel een ruwe als een gelabelde versie en werden geregistreerd op 2 november 2025. Ze vormen de basis voor de verschillende interpretaties die nu in de wetenschappelijke gemeenschap circuleren.

Mogelijke verklaringen: zwerm versus klassieke komeet

Avi Loeb formuleerde een verklaring waarin een groep objecten — een swarm — een cruciale rol speelt. Volgens die hypothese zou zo’n cluster zich ongeveer 54 duizend kilometer dichter bij de Zon bevinden dan de zichtbare coma. De afzonderlijke componenten van die zwerm zouden weinig acceleratie ondervinden door de uitstromende gassen, waardoor hun gezamenlijke doorsnede veel groter kan lijken dan van een enkel lichaam. Een grotere reflecterende oppervlakte zou kunnen verklaren waarom tot 99 procent van de geobserveerde schittering wordt teruggekaatst.

In eerdere overwegingen stelde Loeb ook de mogelijkheid open dat het om een technologisch beïnvloed object zou kunnen gaan, waarbij mechanische of energetische middelen kleine deeltjes wegvegen en zo een beschermende corridor creëren. Of de veronderstelde onderdelen natuurlijke gesteenten zijn of iets kunstmatigs, blijft volgens Loeb voorlopig onopgelost.

De meer behoudende lezing wordt aangevoerd door NASA, die de voorkeur geeft aan de interpretatie dat 3I/ATLAS een interstellair binnenkomende komeet is. In die visie passen sommige waargenomen eigenschappen zoals ijsuitbarstingen goed bij objecten die we kennen uit de koude buitengebieden van ons eigen zonnestelsel.

Onderzoekers noteerden cryovulkanische activiteit — uitbarstingen van bevroren materialen — die vergelijkbaar lijkt met fenomenen bij dwergplaneten en kleine ijslichamen voorbij Neptunus. Zoals onderzoeker Josep Trigo-Rodríguez opmerkte: “we waren allemaal verrast” door de sterke overeenkomst met trans-Neptunische objecten.

Betekenis en volgende stappen

De tegenstelling tussen een ongewone, mogelijk samengestelde structuur en de klassieke komeetinterpretatie benadrukt hoe kwetsbaar conclusies zijn als ze op één soort waarneming rusten. Om vast te stellen of 3I/ATLAS inderdaad uit meerdere delen bestaat, of dat de anticoma door dynamische processen in het gas veroorzaakt wordt, zijn aanvullende waarnemingen nodig — bij voorkeur vanuit verschillende instrumenten en met hogere resolutie.

Als verder onderzoek de aanwezigheid van een zwerm bevestigt, zou dat vragen oproepen over de vormingsgeschiedenis van het object en de manier waarop interstellair materiaal zich kan presenteren. Als de klassieke verklaring het sterkst blijkt, levert 3I/ATLAS alsnog waardevolle inzichten op in de overeenkomsten tussen interstellaire objecten en de kleine ijslichamen in ons zonnestelsel.

Belangrijkste gegevens in één oogopslag

Kenmerk Waarde
Object 3I/ATLAS
Afstand tot de Zon Ongeveer 270 miljoen kilometer
Vorm van de coma Traan- of druppelvormig, wijzend naar de Zon (anticoma)
Hypothese zwermoffset Circa 54 duizend kilometer binnen de coma
Mogelijke reflectiviteit Tot 99% van geobserveerde schittering
Bron van beelden Juice navigatiecamera, opname van 2 november 2025
Belangrijke onderzoekers Avi Loeb, Josep Trigo-Rodríguez, NASA

FAQ

  • Wat is een anticoma?

    Een anticoma is een coma of stof- en gaswolk rond een komeetachtig object die naar de Zon lijkt te wijzen, in plaats van er van af. Dit is ongebruikelijk en suggereert bijzondere dynamische processen.

  • Waarom is de afstand van 270 miljoen kilometer relevant?

    Die afstand plaatst 3I/ATLAS binnen het binnenste deel van het zonnestelsel waar straling en temperatuur de uitstoot van gas en stof beïnvloeden, wat cruciaal is om de waargenomen coma te begrijpen.

  • Wat zou het bevestigen van een zwerm betekenen?

    Bevestiging zou erop wijzen dat sommige interstellaire objecten samengesteld kunnen zijn uit meerdere onderdelen met een gezamenlijke optische en dynamische invloed, wat nieuwe vragen oproept over vorming en evolutie.

  • Hoe helpt Juice bij dit onderzoek?

    De navigatiecamera van Juice leverde beeldmateriaal waarmee onderzoekers de structuur en het gedrag van de coma konden analyseren. Verdere beelden of metingen van andere instrumenten zijn nodig voor bevestiging.

De discussie rond 3I/ATLAS illustreert hoe nieuwe data snel leiden tot uiteenlopende wetenschappelijke interpretaties. Of het uiteindelijke antwoord nu een zwerm, een klassieke komeet of iets onverwachts is, verdere observaties zullen bepalen welke hypothese standhoudt.