Masayoshi Son, CEO van SoftBank en een belangrijke investeerder in OpenAI — het bedrijf achter ChatGPT — waarschuwde dat zeer geavanceerde kunstmatige intelligentie de menselijke positie radicaal kan veranderen. Zijn beeldspraak illustreert een scenario waarin mensen in vergelijking met superieure AI zullen lijken op vissen in een kom.
Wat Son vertelde tijdens het gesprek
De opmerkingen van Son kwamen tijdens een ontmoeting met de Zuid-Koreaanse president Lee Jae Myung, waarin zij de ambitie van Zuid-Korea bespraken om uit te groeien tot een regionaal centrum voor kunstmatige intelligentie. Son gebruikte een scherpe vergelijking: volgens hem is het verschil tussen het menselijk brein en het brein van een vis al groot — ongeveer tienduizend keer — maar in de toekomst kunnen de rollen worden omgedraaid. "Zij zullen tienduizend keer slimmer zijn dan wij", zei hij.
Terwijl hij de mogelijkheid van superintelligente AI beschreef, plaatste Son die verhouding naast de relatie tussen mensen en huisdieren. Hij benadrukte dat een hypothetische kunstmatige superintelligentie (ASI) niet dezelfde biologische behoeften heeft als mensen: "We hoeven ons geen zorgen te maken dat ze ons als voedsel behandelen. ASI eet geen eiwitten — ze hebben ons niet nodig om te overleven." Deze geruststellende toon was bedoeld om angst voor fysieke bedreiging te verminderen, maar illustreert juist de fundamentele ongelijkheid in capaciteiten die hij voorzag.
Reacties en culturele verwijzingen
President Lee reageerde met gelach en uitte tegelijk enige bezorgdheid. Hij vroeg in de conversatie of een ASI ooit de Nobelprijs voor Literatuur zou kunnen winnen — een verwijzing naar de Zuid-Koreaanse schrijfster Han Kang, die de prijs in 2023 won met haar roman Vegetarian. Die vraag raakt een bredere discussie over creativiteit, originaliteit en de rol van machines in artistieke productie.
Wetenschappers beschouwen een volledig ontwikkelde ASI nog steeds als hypothetisch. Wel wijzen velen op een tussenstap: kunstmatige algemene intelligentie (AGI), een systeem dat op veel terreinen beter presteert dan mensen. Sommige experts schatten dat AGI binnen ongeveer een decade gerealiseerd kan worden, hoewel meningen hierover uiteenlopen en onzekerheden groot blijven.
Zuid-Koreaanse ambitie en beleid
Zuid-Korea heeft duidelijke ambities om een toppositie in AI in te nemen, als een sterke concurrent na de Verenigde Staten en China. Daarbij horen investeringen en samenwerkingsverbanden gericht op zowel software als hardware. Recent kondigde de Zuid-Koreaanse regering plannen aan om haar uitgaven voor AI substantieel te verhogen — een stap die moet helpen bij het aantrekken van talent en het versnellen van onderzoek en ontwikkeling.
Een concreet onderdeel van die strategie is een partnerschap met Arm, de Britse chipontwerpunit die onderdeel is van SoftBank. Die samenwerking is ontworpen om de opleiding van hoogopgeleid technisch personeel te versterken: er wordt gewerkt aan trainingstrajecten voor 1.400 professionals op het gebied van chipontwikkeling. Volgens beleidsadviseur Kim Yong-beom helpt dit initiatief om zwakkere onderdelen van de Zuid-Koreaanse halfgeleiderketen te versterken.
Technologie, ethiek en voorbereiding
De discussie tussen Son en Lee weerspiegelt bredere maatschappelijke vragen: hoe moeten samenlevingen zich voorbereiden op krachtige AI, welke veiligheidsmaatregelen zijn nodig en hoe blijven mensen relevant wanneer machines in veel taken uitblinken? Naast investeringen in chips en getraind personeel wordt ook ingezet op regelgeving, onderwijs en ethische kaders om risico's te beheersen en kansen te benutten.
Experts benadrukken dat technische vooruitgang gepaard moet gaan met institutionele voorbereiding. Dat omvat scenarioplanning, internationale samenwerking en publieke communicatie, zodat politieke besluiten en maatschappelijke verwachtingen op elkaar aansluiten. Zuid-Korea zet met zijn strategie in op zowel economische concurrentiekracht als op het verminderen van technologische kwetsbaarheden.
Trefpunten van de discussie
- Vergelijking: Son stelt dat superieure AI mensen in intellectueel opzicht ver kan overtreffen.
- Geen fysieke bedreiging?: Son beweert dat ASI geen behoefte heeft aan menselijke biomassa.
- Culturele vragen: Kan AI creativiteit evenaren, zoals een Nobelprijs winnen?
- Nationaal beleid: Zuid-Korea wil investeren in talent en chipontwerp om concurrentievoordeel te behalen.
| Onderwerp | Kernpunt |
|---|---|
| Verschil in intelligentie | Son vergelijkt het huidige verschil met een factor van tien duizend |
| AGI/ASI-tijdshorizon | AGI mogelijk binnen circa een decennium volgens sommige experts |
| Opleidingen | Training van 1.400 chipprofessionals via samenwerking met Arm |
| Beleidsmaatregel | Verhoogde overheidsuitgaven voor AI om concurrentiepositie te versterken |
Veelgestelde vragen
- Kan AI echt "slimmer" worden dan mensen?
Het is technisch mogelijk dat toekomstige AI-systemen specifieke taken of brede cognitieve capaciteiten beter uitvoeren dan mensen. Experts verschillen van mening over tijdspad en reikwijdte, maar veel stemmen noemen AGI als volgende belangrijke stap.
- Bedreigt superintelligente AI onze veiligheid?
De mate van risico hangt af van ontwerp, toezicht en regelgeving. Sommige zorgen zijn over autonomie en besluitvorming; andere over misbruik of economische ontwrichting. Daarom zijn ethische kaders en veiligheidsmechanismen cruciaal.
- Waarom investeert Zuid-Korea in chips en opleidingen?
Halfgeleiders en gekwalificeerd personeel zijn essentieel voor AI-ontwikkeling. Investeringen richten zich op het versterken van zwakkere schakels in de toeleveringsketen en op het vergroten van technologische zelfstandigheid en concurrentievermogen.
- Zal AI kunstenaarsprijzen zoals de Nobelprijs winnen?
De mogelijkheid dat AI erkende artistieke onderscheidingen wint, roept vragen op over creativiteit en authenticiteit. Jury's, regels en publieke opinie zouden een rol blijven spelen bij dergelijke beslissingen.
