De oprichter van ChatGPT, Sam Altman, heeft in een bericht op zijn persoonlijke blog aandacht gevraagd voor een vaak onopgemerkte kant van kunstmatige intelligentie: het energie- en waterverbruik dat gepaard gaat met elk gebruik. De toelichting geeft concrete cijfers per individuele vraag en schetst tegelijkertijd het grotere, cumulatieve plaatje van wereldwijde AI-activiteit.
Concrete verbruiksgegevens per verzoek
Volgens de toelichting verbruikt een gemiddelde vraag aan ChatGPT ongeveer 0,34 wattuur. Ter vergelijking: dat is ruwweg het elektriciteitsverbruik dat een oven in iets meer dan één seconde gebruikt, of wat een energiezuinige lamp in enkele minuten verbruikt. Naast elektriciteit speelt water een rol bij de koeling van datacenters: elk verzoek vraagt ongeveer 0,00032176 liter water, wat ongeveer overeenkomt met een vijftiende van een theelepel.
Die individuele waarden lijken klein, maar de impact wordt duidelijk wanneer het volume van vragen wordt meegerekend. Op dit moment ontvangt ChatGPT volgens dezelfde bron ongeveer 2,5 miljard verzoeken per dag. Het cumulatieve verbruik van zulke aantallen roept vragen op over duurzaamheid, infrastructuur en toekomstige energievraag.
Waarom de kleine cijfers groot worden in totaal
Het probleem zit in schaal: individuele interacties vergen weinig energie en water, maar miljarden interacties per dag leiden tot aanzienlijke totale eisen aan zowel elektriciteit als koeling. Bovendien is ChatGPT slechts één voorbeeld binnen een breed ecosysteem van chatbots en AI-diensten wereldwijd, waardoor het totale impactplaatje nog groter kan zijn.
Daarom stelde Sam Altman dat één van de ambities is om AI-systemen te ontwikkelen die hun eigen energieverbruik kunnen optimaliseren, en op die manier de efficiëntie te verbeteren. Dit is een van de mogelijke wegen om energieverbruik te beperken zonder gebruiksgemak of functionaliteit in te leveren.
Technische en beleidsmatige opties
Er is inmiddels aandacht voor meerdere oplossingsrichtingen die de milieu-impact van AI kunnen verkleinen. Mogelijke maatregelen zijn zowel technisch als organisatorisch van aard:
- Optimalisatie van modelarchitecturen zodat ze minder rekenkracht vereisen per taak
- Investeringen in energiezuinige hardware en efficiëntere datacenterontwerpen
- Toepassing van koelsystemen met een lager waterverbruik of alternatieven voor waterkoeling
- Opschaling van hernieuwbare energiebronnen voor datacenters
- Transparantie over energie- en waterefficiëntie zodat gebruikers en beleidsmakers geïnformeerde keuzes kunnen maken
Deze routes kunnen afzonderlijk of in combinatie worden ingezet. Belangrijk is dat zowel bedrijven als overheden oog hebben voor lange termijn effecten en passende investeringen stimuleren.
Berekeningen en vergelijkingen
Om de cijfers tastbaarder te maken zijn hieronder enkele berekende totalen gebaseerd op de opgegeven per-verzoekwaarden en het hedendaagse dagelijkse verzoekvolume.
| Item | Per verzoek | Totaal per dag (2,5 miljard verzoeken) |
|---|---|---|
| Elektriciteit | 0,34 wattuur (Wh) | 850.000 kWh (850 MWh) |
| Water voor koeling | 0,00032176 liter | 804.400 liter (~804,4 m³) |
De tabel laat zien dat hoewel de verbruikscijfers per interactie klein zijn, de dagelijkse totalen substantieel worden. De jaarlijkse impact kan nog verder oplopen wanneer meerdere AI-diensten en toenemende vraag worden meegenomen.
Wat betekent dit voor gebruikers en bedrijven?
Voor individuele gebruikers verandert er weinig in de dagelijkse ervaring met AI: interactie blijft direct en toegankelijk. Voor bedrijven en infrastructuuraanbieders is het daarentegen een signaal om te investeren in efficiëntere hardware, schonere energie en innovatieve koelingsoplossingen. Ook beleidsmakers kunnen een rol spelen door richtlijnen en incentives te creëren die duurzame keuzes bevorderen.
Transparantie is hierbij cruciaal: inzicht in het energie- en waterverbruik van AI-toepassingen helpt bij het maken van bewuste beslissingen op zowel consumenten-, bedrijfs- als beleidsniveau. Daarnaast stimuleert beschikbaarheid van objectieve cijfers concurrentie op duurzaamheid en versnelt het technologische innovatie.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Hoeveel energie gebruikt één vraag aan ChatGPT?
Een gemiddelde vraag verbruikt ongeveer 0,34 wattuur, volgens de opgegeven cijfers. Dat komt neer op vergelijkbare kortdurende verbruikswaarden zoals een oven in iets meer dan één seconde of een energiezuinige lamp in enkele minuten.
2. Hoeveel water verbruikt een enkele interactie?
Per interactie wordt ongeveer 0,00032176 liter water gebruikt voor koeling, wat neerkomt op circa een vijftiende van een theelepel.
3. Waarom zijn deze individuele cijfers relevant?
Hoewel de waarde per verzoek klein is, leidt het enorme aantal dagelijkse verzoeken (ongeveer 2,5 miljard) tot grote totale hoeveelheden elektriciteit en water. Daarom zijn optimalisatie en duurzaamheid op schaal essentieel.
4. Wat kan er gedaan worden om de milieu-impact te verkleinen?
Efficiëntere modelontwerpen, energiezuinige hardware, hernieuwbare energie voor datacenters en verbeterde koeltechnologieën zijn enkele van de meest effectieve strategieën. Ook beleidsmaatregelen en transparantie spelen een belangrijke rol.
