Gebruik je dagelijks de gratis versie van ChatGPT, of misschien de goedkope 'Go'-versie die in sommige regio's beschikbaar is? Dan is de kans groot dat je AI-assistent in stilte een flinke stap terug heeft gezet zonder dat je het merkte. OpenAI heeft hun specificaties heimelijk aangepast, en wij moeten nu de gevolgen dragen.
Deze wijziging is cruciaal om te begrijpen, want het beïnvloedt direct de kwaliteit van je dagelijkse interacties. Als je merkt dat antwoorden minder diepgaand zijn dan voorheen, dan is dit de reden. Je moet nu actief actie ondernemen om de oude kwaliteit terug te krijgen.
De automatische 'denkmodus' is verdwenen
Tot voor kort had ChatGPT een slim mechanisme: het schakelde automatisch over naar een zwaarder, meer redenerend model (vaak de 'Thinking' modus genoemd) zodra het merkte dat je een complexe vraag stelde.
Maar met een update van 11 december heeft OpenAI deze automatische schakelfunctie stopgezet. Dit is geen kleine aanpassing; dit verandert hoe het systeem werkt.
Wat betekent dit voor jou?
Vanaf nu worden alle prompts van gratis en 'Go'-gebruikers standaard doorgestuurd naar het lichtere, snellere en goedkopere model: GPT-5.2 Instant. Dit model is perfect voor snelle taken, maar mist de diepgang bij analyse.
- Wil je de oude, 'slimmere' capaciteiten terug? Dan moet je elke keer handmatig het 'Thinking'-model selecteren.
- Je bent nu standaard gedowngrade naar de basisversie, tenzij je ingrijpt.
Een verborgen kostenbesparing of échte verbetering?
Op het eerste gezicht lijkt dit een verbetering. Veel gebruikers klaagden er namelijk over dat de automatische modelwissel soms onhandig werkte en dat ze na de introductie van GPT-5 liever bij de oudere versie bleven. OpenAI kan dit dus presenteren als luisteren naar de feedback.
Maar laten we eerlijk zijn: dit ruikt sterk naar een kostenbesparende maatregel voor OpenAI. Door de standaardinstelling te verlagen naar het goedkopere model, drukken ze de operationele kosten aanzienlijk. Vooral omdat de meeste gratis gebruikers het verschil in modelkwaliteit nauwelijks opmerken.
De ongemakkelijke kwestie van veiligheid
Wat mij het meeste zorgen baart, is de veiligheidscomponent. OpenAI gaf voorheen aan dat het zwaardere model cruciaal was voor het adequaat reageren op vragen die duidden op zware stress of psychische nood.
Nu die automatische overschakeling weg is, moet je je afvragen of het lichtere model GPT-5.2 Instant hier nog steeds even goed mee om kan gaan. OpenAI stelt dat dit nu geen probleem meer is, maar in de praktijk willen we dit natuurlijk liever niet testen.
De angst is dat we straks moeten betalen voor een stabielere, veilige respons, puur omdat de gratis buffer is weggenomen. Houd dit in de gaten; als je gevoelige onderwerpen bespreekt, controleer dan altijd welk model je gebruikt.
Wat je nu direct moet doen
Als je in Nederland werkt en je hebt de gratis of de 'Go'-versie, neem dan twee seconden extra bij elke belangrijke vraag:
- Open het chatvenster.
- Kijk onderaan of bovenaan naar de modelkeuze (vaak staat er nu GPT-5.2 Instant).
- Wijzig dit handmatig naar het model met de betere redeneervermogen (vaak aangeduid als 'Advanced' of 'Thinking', afhankelijk van je interface).
Neem dit niet te licht. Die paar extra klikken zijn nu het verschil tussen een oppervlakkig antwoord en een antwoord dat je verder helpt met je project. Anders loop je het risico dat je effectief werkt met een uitgeklede versie.
Zijn jullie dit verschil in kwaliteit al opgevallen in je dagelijkse prompts, of ben jij iemand die nooit op de modelkeuze lette? Laat het ons weten in de comments!
