Je kent de verhalen over het 'Bermudatrihoek': schepen en vliegtuigen die verdwijnen zonder spoor. Maar de echte, verborgen puzzel ligt niet in de verdwijningen, maar in iets veel fundamentelers: waarom is het eiland Bermuda hier nog steeds? Geen vulkanische activiteit meer sinds miljoenen jaren, en toch groeit de zeebodem eronder. Wetenschappers hebben zojuist ontdekt dat het antwoord diep onder het eiland ligt, en het tart alles wat we dachten te weten over oceanische korsten.
Als je ooit met vakantie in Zeeland of de Waddeneilanden bent geweest, weet je hoe zeeniveau en gestage erosie de kustlijnen veranderen. Maar Bermuda, ver weg in de Atlantische Oceaan, tart de zwaartekracht. Als je dit bericht negeert, loop je een fascinerend stukje aardwetenschap mis dat verklaart waarom sommige plekken op aarde simpelweg uniek zijn.
De verrassende 'onderlaag' van Bermuda
We hebben het hier niet over een mythe, maar over harde data van de Carnegie Institution for Science en Yale University. Normaal gesproken ligt onder de oceanische korst de aardmantel, maar rond Bermuda vonden seismologen iets anders.
Een onverwachte 'steenlaag' van 20 kilometer dik
Bij het in kaart brengen van de ondergrond met behulp van aardbevingsmetingen, ontdekten ze een onvoorstelbaar dikke, massieve gesteentelaag. We hebben het over 20 kilometer dik. Dit is de dikste laag die ooit onder de oceaanbodem is waargenomen.
- Deze laag zit binnen de aardkorst, niet zoals de mantel erbuiten.
- Het is significant minder dicht dan de omliggende rotsen.
- Dit fungeert als een gigantische, natuurlijke kurk.
Dr. William Fraser, seismoloog bij Carnegie, gaf aan dat deze extra laag de sleutel is tot het ‘oceanische opzwellen’ (oceanic bulge) dat Bermuda boven water houdt. Het is net alsof je een te zwaar schip een onverwachte drijfvlot onder de kiel geeft.
Hoe zo'n dikke laag daar kwam
Wat heeft zo’n ongewone structuur veroorzaakt terwijl de vulkanen al 30 miljoen jaar stil zijn? Hier wordt het interessant, want de verklaring spreekt de meeste geologische modellen tegen.
Het resultaat van bevroren mantel
Onderzoek wijst uit dat deze rotsen waarschijnlijk het overblijfsel zijn van de laatste grote vulkanische uitbarstingen, zo’n 35 miljoen jaar geleden. De lava die toen omhoog kwam, was anders. Door de lage silicagehaltes (wat geologe Sarah Maza van Smith College opmerkte) lijkt het erop dat dit materiaal rechtstreeks uit de diepere mantel is omhoog geduwd, mogelijk nog ouder dan het supercontinent Pangea.
Toen deze 'diepzeestof' afkoelde en stollende, creëerde het een extreem stevige, maar relatief lichte basis. Deze versteende basis tilt de hele eilandengroep met meer dan 500 meter op. Terwijl andere vulkanische eilanden langzaam wegzinken na de 'hotspot'activiteit – denk aan hoe oudere Hawaï-eilanden dalen – blijft Bermuda stabiel, dankzij deze prehistorische fundering.
Wat betekent dit voor onze moderne kijk op geologie?
Dit is meer dan alleen een leuk feitje voor de vakantieganger in de Cariben. Dit soort extreme locaties helpen wetenschappers de grenzen van de aarde te begrijpen. Als je dit fenomeen – een eiland dat zichzelf letterlijk ondersteunt door een unieke, oude geologische fout – kunt begrijpen, dan begrijp je de processen op de hele planeet beter.
Bovendien helpt het ons om het mythische Bermuda te ontrafelen: misschien verdwenen schepen niet door bovennatuurlijke krachten, maar door de onvoorspelbare, snel veranderende zeestromingen die op zo’n unieke topografie ontstaan. De echte magie zat 20 kilometer onder onze voeten.
We hebben nieuwe bewijzen dat de aarde veel fantasierijker is dan we dachten. Wat voor andere 'geheime structuren' liggen er nog verborgen onder de plekken waar jij elke dag woont of reist?
