Als je aan de Middellandse Zee denkt, denk je waarschijnlijk aan zon, zee en tapas. Maar in Málaga is er nu een serieuze dreiging opgedoken die iedere inwoner op scherp zet. Onlangs hebben plattelandswachters nesten ontdekt van een uiterst agressieve invasieve diersoort, en voor het eerst bevinden deze zich midden in bewoonde gebieden van Spanje. Dit is geen ver-van-mijn-bedshow meer; dit raakt onze tuinen en balkons.
Dit nieuws is cruciaal, want de aanwezigheid van deze insecten versnelt de ecologische crisis. Je moet dit nu weten, zodat je de nesten herkent en weet hoe je moet reageren. Het gaat hier namelijk om een serieuze gezondheidsrisico en een bedreiging voor onze honingbijen.
Wat is die verraderlijke indringer die nu in Málaga zit?
De soort waarover we het hebben is de Vespa velutina, beter bekend als de Aziatische hoornaar. Biologen zijn geschokt: er zijn twee specifieke nesten gevonden in de omgeving van Arroyo Pachurraco en nabij de Jauría de Canes-lagune in de provincie Málaga.
De melding kwam van een lokale plattelandswachter die direct gespecialiseerde teams inschakelde voor de gecontroleerde vernietiging van de nesten. Waarom de paniek? Deze wespensoort staat bekend als 'dodelijk invasief' vanwege twee hoofdredenen.
Het gevaar voor jou en mij
Een Aziatische hoornaar kan met gemak meerdere steken toedienen. Voor mensen met een allergie, of bij meervoudige aanvallen, kunnen de gevolgen desastreus zijn, met potentieel dodelijke reacties tot gevolg. Ik heb in mijn werk al veel meldingen gezien over dit soort incidenten in het Noorden van Spanje.
Het is essentieel dat je weet: je mag deze nesten absoluut niet zelf proberen te verwijderen. De agressiviteit neemt toe zodra de neststructuur wordt verstoord.
De stille slachtoffers: onze bijen
Het meest verwoestende effect zien we in de apicultuur. De Aziatische hoornaar is een roofdier dat het gemunt heeft op Apis mellifera, onze honingbijen. Dit betekent een directe aanval op de lokale bestuivers.
- Minder bijen betekent minder bestuiving van lokale gewassen.
- Schade aan honingproductie, wat een economische klap is voor Andalusische boeren.
- Een fundamentele verstoring van het lokale ecosysteem.
In regio's waar de hoornaar al jaren huist, zoals in het noorden van Spanje, melden imkers al torenhoge verliezen in hun kasten.
Dubbele dreiging: De Oosterse Wesp is ook op post
Wat de situatie in Málaga verergert, is dat de Aziatische hoornaar niet alleen is. Sinds 2022 is de Vespa orientalis (de Oosterse wesp) ook al in de regio aanwezig. Je hebt nu dus twee agressieve invasieve soorten die de strijd om de beste voedselbronnen met elkaar aangaan, en de bijenkorven zijn daarbij de hoofdprijs.
Lokale imkerplatforms, zoals Bee Garden, waarschuwen dat deze dubbele kolonisatie een snelle verspreiding in nieuwe habitats garandeert. De druk op de natuur en de menselijke leefomgeving wordt daarmee significant verhoogd. Vooral in de warme zomers van Zuid-Spanje gedijen deze insecten uitstekend.
Wat nu? Concrete stappen voor de burger
De milieudienst heeft de meldingen, en de inzet van drones met warmtecamera’s is al een standaardprocedure geworden om de exacte locatie van de nesten vast te stellen. Maar als burger kun jij ook helpen zonder jezelf in gevaar te brengen. Mijn advies, gebaseerd op protocollen elders in Europa, is eenvoudig.
De 'niet-aanraken'-regel: Als je iets vermoedt dat op een groot, papierachtig nest lijkt – vaak hoog in bomen, maar ja, ze nestelen ook in schuren of langs dakgoten – bel onmiddellijk de lokale autoriteiten. Probeer niet te fotograferen of te benaderen.
- Controleer de omgeving van je composthoop of fruitbomen (ze houden van overrijp fruit).
- Let op op ongewoon stil gedrag van bijen rondom je tuin. Een plotselinge afname is een rode vlag.
- Meld niet alleen de nesten, maar ook individuele waarnemingen bij de Umwelt-instantie van de regio.
De aanpak in Málaga is nu een combinatie van bestrijding en continue monitoring. Zoals ik al vaak heb gezien in werkgebieden met nieuwe invasieve soorten: de eerste paar maanden zijn bepalend voor de lange-termijn beheersing. De autoriteiten moeten snel handelen om een uitbreiding naar de nabijgelegen landbouwgebieden te voorkomen.
Dit nieuws legt de vinger op de zere plek: onze ecosystemen zijn fragiel. Wat is jouw grootste zorg als je hoort dat zo’n nest dicht bij je huis wordt gevonden? Heb je al ooit een Aziatische variant van een wesp in Andalusië gezien?
