Als je dacht dat de hemel de laatste jaren saai was, houd je dan vast. 2026 brengt iets dat we hier in Nederland en België niet zo snel meer gaan meemaken: de grootste partiële zonsverduistering sinds 1999. Veel mensen kijken er nu al naar uit, maar ik merk dat velen de cruciale details missen over hoe je dit natuurfenomeen optimaal beleeft.
Dit is niet zomaar een klein hapje uit de zon. We praten over bijna 90% verduistering, en het gebeurt net voordat de zon ondergaat. Dit is jouw kans om iets te zien wat je kinderen waarschijnlijk niet meer zullen zien in hun leven, tenzij ze naar Spanje gaan. Het is een zeldzaam moment van kosmische synchronisatie.
Het hoogtepunt: 12 augustus 2026
Het is officieel de hoofdattractie van het astronomische jaar, zo melden deskundigen. Op de avond van 12 augustus zal de zon langzaam veranderen in een smeulende halve maan. Voor ons betekent dit dat de zon, bijna volledig bedekt, als een dunne sikkel achter de horizon zakt.
Waarom dit anders is dan 1999
De verduistering van '99 was een totaalverschijnsel, maar een partiële verduistering op dit niveau is uitzonderlijk. Wat het echt bijzonder maakt, is de timing. De nieuwe maan valt samen met het hoogtepunt van de Perseïden-meteorenregen.
Dit betekent, mits het weer meewerkt (en we weten hoe betrouwbaar ons zomerweer is):
- Een bijna totale verduistering in de vroege avond.
- Vervolgens, enkele uren later, een spervuur van sterrenregen, omdat de duisternis toeneemt.
Je krijgt als het ware twee spektakels geboden voor de prijs van één avond.
De valkuil: Zonsverduistering met een stervariatie
Veel mensen zijn vergeten hoe gevaarlijk het kan zijn om direct in de zon te kijken, zelfs als deze maar deels verduisterd is. Dit is geen grap; het kan je netvlies permanent beschadigen. Vergeet die oude zonnebril!
In de praktijk, als je dit wilt fotograferen of echt wilt zien, heb je veilige middelen nodig. Ik raad aan om nu al speciale zonnebrillen of -filters voor telescopen te bestellen. De betere varianten zijn in Nederlandse optiekwinkels of gespecialiseerde webshops al weken van tevoren uitverkocht.
Wat je absoluut NIET moet doen:
- Kijken door onbehandelde camera-lenzen.
- Gebruik maken van gerookt glas of CD's.
- Denken dat het minder erg is omdat 'er toch nog wat blauwe lucht te zien is'.
Bonus: Wat je verder mist (en wat je wél kunt zien)
Hoewel de zon de show steelt, zijn er andere verrassende gebeurtenissen, al zijn die minder spectaculair voor ons continent. De totale verduisteringen in februari en maart zijn helaas praktisch onzichtbaar, tenzij je een vlucht naar Antarctica of de Grote Oceaan boekt.
Maar er is een bizar kosmisch feitje dat mijn aandacht trok: de planeet Uranus keert terug naar de exacte plek waar hij 336 jaar geleden voor het eerst werd waargenomen. Dat is een astronomische toevalstreffer die je op de planning moet zetten als je een sterke verrekijker hebt.
De grote sterrenwacht-waarschuwing
Iedereen wacht nog steeds op de ontploffing van de ster T Coronae Borealis, op ongeveer 3000 lichtjaar afstand. Wetenschappers verwachten dat deze dubbelster zal exploderen als een nova, waardoor hij tijdelijk zo helder wordt als de Poolster. Al sinds 2024 wordt dit voorspeld, maar de gebeurtenis heeft nog steeds niet plaatsgevonden. Het is een loterij waar we helaas nog niet weten wanneer de trekking is.
Dit alles maakt de zonsverduistering van augustus een gegarandeerd evenement.
Kortom: zet 12 augustus in je agenda, maar koop op tijd je veilige filters. Het is de grootste kans van je leven om dit fenomeen hier van zo dichtbij mee te maken. Wat is jouw plan om deze zonsverduistering te bekijken, en met wie ga je dit delen?
