Stel je voor: een man die zo cruciaal is voor de toekomst van kunstmatige intelligentie dat zijn universiteit hem minutenlang staande ovationeert. Dat is Oriol Vinyals. Deze in Sabadell geboren genie (24e in de wereld qua IA-citaten) werkt voor Google DeepMind, mede-architect van Gemini en AlphaFold (dat de Nobelprijs won). Maar ondanks die enorme verantwoordelijkheid heb ik ontdekt dat hij een specifiek, dagelijks ritueel heeft dat hem helpt niet te verdrinken in de dagelijkse informatiestroom. Veel professionals in Nederland worstelen met inbox overload of het gemis van relevante updates, maar Vinyals heeft een slimme, stille bondgenoot ingeschakeld die veel meer kan dan alleen een document samenvatten.
De ovatie: Meer dan alleen eerbetoon
Toen Vinyals recentelijk de honoris causa ontving aan de UPC, was de staande ovatie oorverdovend. Het was een erkenning voor zijn bijdragen aan machine learning en deep learning. Dit is geen doorsnee tech-succesverhaal; dit is iemand die de fundering van de volgende technologische golf bouwt.
Maar in mijn analyse van zijn recente masterclass viel me iets op. Hij is niet alleen bezig met het bouwen van de toekomst; hij is geobsedeerd door hoe je die efficiënt beheert. En dat brengt ons bij een directe les voor iedereen die in de Nederlandse kenniseconomie werkt: je moet de juiste tools inzetten om relevant te blijven.
Waarom de universiteit nu weer mondelinge examens houdt
Terug naar de werkelijkheid van de student. In de Nederlandse academische wereld is er een heftig debat gaande over het ongecontroleerd gebruik van krachtige tools zoals ChatGPT. Het resultaat? Docenten keren terug naar mondelinge examens.
Vinyals, die de technologie van binnenuit kent, ziet dit echter breder. Hij wijst op het duale karakter van elke technologie. Terwijl wij ons hier druk maken over fraude, ziet hij de kansen voor die studenten in afgelegen gebieden die geen toegang hebben tot goede voorzieningen.
- IA biedt een gepersonaliseerde tutor waar fysieke scholen ontbreken.
- De focus moet verschuiven naar vaardigheden die IA niet makkelijk kan vervangen, zoals onderhandelen en leiderschap.
- Zonder basiskennis kun je de output van IA niet kritisch beoordelen.
De AI-kritiek: Hoe je een foutief advies doorziet
Toen ik vroeg hoe we onderscheid maken tussen echt talent en slimme prompt-gebruikers, gaf hij een briljant inzicht. Vroeger was het snel rekenen van cijfers een teken van genie; nu is het aanpassen aan de veranderende omgeving het nieuwe talent.
Maar wat als de IA een fout maakt? Vinyals beaamt dit direct: "Als je het onderwerp niet beheerst, kun je niet kritisch zijn." Hij beschreef hoe een professor aan de UPC nu met studenten werkt: ze krijgen twee door IA gegenereerde oplossingen en de opdracht is om de fouten te vinden. Dit is constructief—het dwingt tot kritisch denken in plaats van passieve acceptatie.
De Echte 'Smart Hack': Wat Vinyals zijn IA laat doen
Veel mensen gebruiken IA om een e-mail op te stellen of een eerste concept te schrijven. Dat is nuttig, maar het is de standaard. Wat doet een man die de toekomst van AI leidt?
Ik vroeg hem expliciet wat zijn persoonlijke assistent voor hem doet. Zijn antwoord onthulde de 'Specific Utility' die ik zocht. Hij heeft een enorm team, en de informatie stroomt continu binnen.
Zijn AI leest voortdurend interne documenten en wetenschappelijke literatuur. Het fungeert niet als een uitvoerder, maar als een geavanceerde netwerker. De assistent zoekt naar:
- Aanwijzingen dat één specifiek communicatiekanaal plotseling waardevolle ideeën bevat.
- Aanbevelingen met wie hij binnen zijn team écht zou moeten spreken over een bepaald opkomend concept.
- Samenvattingen van de meest innovatieve ideeën uit nieuwe onderzoeksartikelen in zijn veld.
Dit is geen takenlijstbeheer. Dit is connection mapping op grote schaal. De assistent creëert verbindingen die hij, logistiek gezien, anders zou missen. Het is een briljante toepassing voor iedereen die in een te complexe omgeving werkt. Denk aan de drukke directiekamers in de Randstad: je AI is je proactieve, wetenschappelijk geschoolde netwerkmanager.
De Ethische Spiegel: Creativiteit en Bewustzijn
Vinyals is pragmatisch over de angst dat IA creativiteit banaliseert. Hij stelt dat de mensheid altijd al leert van wat er is gecreëerd. Het verschil is de schaal.
Hij noemt hun interne systeem, de Co-Scientist, die nieuwe ideeën poogt te destilleren uit bestaande onderzoekspapers. Hoewel modellen nog niet perfect zijn, tonen ze creatieve sprongen, vooral in wiskunde. Hij ziet de IA als een sparringpartner voor brainstormsessies, geen vervanger voor de menselijke vonk.
En over bewustzijn? Daar blijft hij nuchter onder. Hij voelt het (nog) niet, maar sluit niet uit dat dit in de toekomst verandert. Wat we wél zien, is de noodzaak om onze definitie van talent te herzien, net zoals de rekenmachine de waarde van hoofdrekenen heeft veranderd.
De Vijfjarige Vooruitblik
Over vijf jaar zal onze interactie veel rijker zijn. De AI zal niet alleen tekst leveren, maar gepersonaliseerde videocontent en interactieve simulaties. Wil je leren over een kernreactor? De AI bouwt je een virtuele, werkende infographic. De interface zal zich aan jou aanpassen, niet andersom.
Hoewel AI veel energie verbruikt, benadrukt Vinyals dat Google hard werkt aan koolstofneutraliteit. Ze optimaliseren de chips en gebruiken de technologie zelfs om oplossingen te vinden voor schone energie, zoals nieuwe materialen voor kernfusie. Het is een cyclus: energieverbruik om energie-oplossingen te vinden.
Wat vind jij: is het delen van de output van AI met je collega's een teken van luiheid, of is het een noodzakelijke vaardigheid geworden om de informatiemassa van vandaag te managen?
