Wanneer je 's avonds omhoog kijkt, focus je waarschijnlijk op de bekende planeten of wellicht de maan. Maar diep daarbuiten zweven objecten die ons perspectief op het universum compleet op zijn kop zetten. Neem nu 3I/ATLAS: de interstellaire bezoeker die eigenlijk niet in ons zonnestelsel zou moeten zijn.
Wetenschappers hebben recentelijk de kern van deze verre gast onder de loep genomen en ontdekten iets wat wijst op verbazingwekkende — en verrassend normale — gedragspatronen. Dit detail is cruciaal om te bepalen of kometen overal in de kosmos op dezelfde manier 'leven'.
Het stofspoor dat de rotatie verraadde
Kometen zijn notoir ongrijpbaar. Ze zijn als stoffige, kosmische ijsblokken die langzaam verdampen zodra ze dichter bij een ster komen. Wat astronomen nu zagen bij ATLAS was echter geen typische staart.
Niet de staart die je kent van de schoonmaakreclames
Tijdens intensieve observaties, mede dankzij de krachtige Tenerife-telescoop, merkten experts een smalle stroom van gas en stof op. Dit straaltje gedroeg zich vreemd. Terwijl de klassieke staart altijd van de zon weg wijst, kwam deze 'jet' tevoorschijn uit de verlichte kant van de komeet en leek het synchroon mee te draaien met de kern.
Dit specifieke gedrag was de sleutel. Door de periodieke verandering in de richting van deze jet konden de onderzoekers voor het eerst de rotatie van een interstellaire komeet met zo'n precisie meten. Als je een melkpak in de lucht gooit, kun je ook de draaiing zien als je goed kijkt; ATLAS gaf ons datzelfde zichtbare ritme.
Een rotatie die te bekend aanvoelt
En nu komt het verrassende, een detail dat veelbelovend is voor de vergelijking van buitenaardse objecten. De kern van 3I/ATLAS voltooit een volledige rotatie in slechts **14 tot 17 uur**.
- Dit tempo is tamelijk vergelijkbaar met veel kometen die gewoon in ons eigen zonnestelsel gevormd zijn.
- Het bewijst dat het object, hoewel het van een ander sterrenstelsel komt, niet exotisch roteert.
- Deze ritmische draaiing is de eerste rotatieperiode gemeten op basis van de eigen activiteit van een interstellaire komeet.
Stel je voor dat je een zak meel uit een ver, onbekend land koopt, en je merkt dat het bakt precies zoals het meel van de molen in jouw eigen dorp. Dat is de impact van deze vondst. We dachten dat interstellaire objecten misschien fundamenteel anders waren door hun geboorteomgeving, maar de basisprincipes van hun fysica lijken universeel.
Wat dit betekent voor jouw blik op de ruimte
ATLAS, de derde bekende interstellaire bezoeker naast 'Oumuamua en Borisov, bevestigde zijn 'vreemdeling'-status door zijn hyperbolische baan die het aan het zwaartekrachtveld van onze zon onttrekt. Hij kwam van ver, reisde door de koude leegte, en kwam langs.
Voor ons, de bewoners van deze Aarde (en misschien kijk je dit wel vanuit je knusse woonkamer in Utrecht of Antwerpen), betekent dit dat de bouwstenen van planeten en kometen consistent zijn door de Melkweg. Wat gebeurt er in verre stelsels met moederlichamen, en hoe beïnvloedt dat hun rotatie?
De volgende stap is nu om de interactie tussen de zonnewarmte en de langzaam roterende kern van ATLAS nauwkeurig te modelleren. Dit helpt ons te begrijpen hoe materie zich gedraagt onder verschillende stellaire invloeden.
Kortom, dit kosmische reisje bevestigde dat kometen, zelfs die van buiten ons zonnestelsel, zich grotendeels gedragen zoals we hadden gehoopt: voorspelbaar in hun werveling. Wat voor andere 'normale' verrassingen herbergen interstellaire objecten nog meer, denk je?
