Heb je weleens naar de nachtelijke hemel gekeken en je afgevraagd hoeveel van die kleine lichtjes eigenlijk rommel zijn? De waarheid is dat we een onzichtbaar, digitaal mijnenveld aan het creëren zijn. Wat wij zien als een onschuldige toename van satellieten, zien experts inmiddels als een 'orbitale kaartenhuis'.
Het probleem is niet de hoeveelheid, maar de timing. Wat we nu ervaren is een exponentiële toename van onvoorspelbare momenten. Als er nu iets misgaat, hebben we véél minder marge dan we dachten. En geloof me, je wilt weten hoe weinig tijd er werkelijk nodig is voor een ramp.
Het 'orbitale kaartenhuis': meer dan alleen botsingen
Onderzoekers van Princeton noemen de huidige situatie rondom de LEO-constellaties (Low Earth Orbit) gekscherend een 'orbitale kaartenhuis'. De cijfers liegen er niet om. Zonder menselijk ingrijpen is er tegenwoordig gemiddeld elke 22 seconden een 'close approach' – twee objecten die elkaar binnen één kilometer naderen.
Bij Starlink is dit nog steeds elke 11 minuten nodig, wat leidt tot gemiddeld 41 ontwijkingsmanoeuvres per satelliet per jaar. Dat kost brandstof en tijd.
De onzichtbare katalysator: het zonnestorm-effect
Waar het pas echt gevaarlijk wordt, is wanneer die kleine dagelijkse spanningen samenvallen met een 'worst-case scenario', zoals ingenieurs het noemen. Denk aan een zonnestorm.
Een zonnestorm warmt de atmosfeer op, wat de luchtweerstand verhoogt en de baan van de satellieten onzekerder maakt. Dit betekent dat ze veel meer brandstof moeten gebruiken om correcties uit te voeren. Tijdens de Gannon Storm in mei 2024 moesten meer dan de helft van de LEO-satellieten corrigeren. Dit is een enorme verspilling van hun beperkte levensduur.
Erger nog: wat als zo’n storm ook de communicatie- en navigatiesystemen uitschakelt? Dan is er geen mogelijkheid meer om te sturen. We staan dan effectief in de file, maar we kunnen de auto’s niet meer aan de kant zetten.
De CRASH-klok: van maanden naar dagen
Om dit te kwantificeren, hebben wetenschappers de CRASH-uur (een soort 'hoeveel tijd rest ons voor de grote ramp') ontwikkeld. Het resultaat is beangstigend voor ieder Nederlands huishouden dat afhankelijk is van internet en GPS.
- In 2018 was er nog 121 dagen marge voordat een kettingbotsing onvermijdelijk werd.
- Vandaag de dag? Op basis van de huidige concentratie kon de situatie in juni 2025 in slechts 2,8 dagen catastrofaal escaleren zonder input vanaf de aarde.
Zelfs als we slechts 24 uur buiten schot zouden zijn van de grondcontrole door een storing, is de kans op die ene cruciale, allesverwoestende botsing al 30%. De dag dat de Carrington-gebeurtenis (de grote geomagnetische storm van 1859) zich herhaalt, zou onze satellietcontrole langer dan drie dagen lam kunnen leggen.
Wat je nu kunt doen (en wanneer je moet opletten)
Het probleem is dat de zon zich niet aan onze planning houdt. Terwijl de ruimte steeds voller wordt, wordt de tijd die we hebben om te reageren op kosmisch geweld korter.
Mijn advies, gebaseerd op dit onderzoek, is simpel: vertrouw niet blindelings op perfecte technologie. We hebben de neiging te denken dat systemen in de ruimte vanzelf werken, maar ze vereisen constante menselijke monitoring en correctie.
De komende anderhalf jaar (tot medio 2025) is cruciaal. Als je een nieuw voertuig koopt of een belangrijke navigatie-update plant, wees dan bewust van de toenemende onzekerheid in de ruimte. Een reservekaart en een offline navigatiesysteem zijn geen domme back-up meer; het is een noodzaak.
Hoe lang denk jij dat we dit ongecontroleerde ruimteverkeer nog konden laten doorgaan zonder dat dit soort rampscenario’s werkelijkheid worden?
