Stel je een vogel voor die groter en zwaarder is dan de gemiddelde volwassen man, een wezen dat 600 jaar geleden nog door Nieuw-Zeeland struikelde. De Moa, een gigantische loopvogel, is al eeuwen uitgestorven. Maar wat als ik je vertel dat wetenschappers nu een serieuze poging wagen om dit oeroude beest, dat de grootte van een kleine olifant had, terug te brengen naar onze wereld?
Dit klinkt als een sciencefictionfilm, maar het gebeurt echt. Terwijl veel mensen zich afvragen of het ethisch is, zijn de onderzoekers al druk bezig met de genetische puzzel. Je **moet** weten hoe ze dit technisch voor elkaar krijgen. Het is namelijk veel complexer dan je misschien zou denken.
Voorbij Jurassic Park: De Nieuwe Kloningsgolf
We kennen de verhalen uit de films, toch? Genetische manipulatie om uitgestorven dieren terug te halen. Onderzoekers van Colossal Biosciences, het bedrijf dat eerder al de genoomcode van de uitgestorven hondachtige Canis dirus (de reuzenwolf) analyseerde, richt nu zijn pijlen op de Moa.
Deze vogel, die ooit de savannes van Aotearoa (Nieuw-Zeeland) domineerde, was een echt fenomeen:
- Hij kon tot 220 kilo wegen.
- Zijn hoogte reikte tot wel 3,5 meter – hoger dan de meeste mensen.
- De Moa kon de respectabele leeftijd van 30 tot 50 jaar bereiken.
Het is tragisch dat deze reuzen rond 1440 volledig zijn uitgeroeid, waarschijnlijk door de vroege Polynesische kolonisten die op de vogels jaagden. En nu, een half millennium later, is er een serieuze beweging om dat ongedaan te maken, gesteund door lokale Māori-gemeenschappen.
Waarom de Moa Terugbrengen Moeilijker Is dan een Wolf Klo-nen
Op het eerste gezicht lijkt het concept simpel: neem wat DNA en bouw het opnieuw op. Maar de genetische afstand tussen de Moa en levende vogels vormt een gigantische hindernis. Dit is geen kwestie van een kleine aanpassing, zoals bij de reuzenwolf.
Bij de wolf konden ze putten uit het DNA relatief recent afgesplitste grijze wolf. Maar de Moa is een geval van extreme convergentie. De genetische breuk met hun naaste levende verwanten is enorm.
- De Moa scheidde zich af van de Tinamoe (een Zuid-Amerikaanse loopvogel) zo’n 58 miljoen jaar geleden.
- Vergeleken met de Emoe (onze grootste levende loopvogel) is het verschil nog groter: zo’n 65 miljoen jaar terug in de tijd.
Deze tijdsspanne betekent dat er miljoenen jaren aan unieke genetische kenmerken zijn ontstaan die niet zomaar te kopiëren zijn. De onderzoekers moeten de bouwplannen van negen verschillende Moa-soorten reconstrueren.
De Emoe versus de Tinamoe: Welk 'Host'-ei Kiezen?
Het plan van aanpak is ongelooflijk ambitieus. De wetenschappers proberen de gecompileerde Moa-genen in een embryo van een levende vogel te plakken. De grootste kandidaten zijn de Emoe en de Tinamoe.
Hier zit een praktisch probleem, en dat is typisch voor dit soort projecten: de schaalgrootte.
De Emoe is met zijn 1,80 meter al een flinke vogel, wat hem qua formaat dichter bij de Moa brengt dan de kleinere Tinamoe. Echter, Moa-eieren waren gigantisch – veel groter dan die van de Emoe. De wetenschappers moeten dus de veranderde cellen in een Emoe-embryo injecteren, hopend dat deze zich ontwikkelen tot geslachtscellen die uiteindelijk Moa-nakomelingen kunnen produceren. Het is een race tegen de tijd en tegen biologische incompatibiliteit.
Wat Betekent Dit voor Onze Natuur (en onze portemonnee)?
Terwijl de discussie in Nederland of België vaak over stikstof en veestapel gaat, richt deze technologie zich op iets totaal anders: het herstellen van ecosystemen door uitgestorven soorten terug te brengen. Experts in Nieuw-Zeeland hopen dat de Moa de vegetatie kan helpen beheren, net zoals grote grazers dat doen.
Mocht dit slagen, dan moeten we ons voorbereiden op de logistiek. Denk aan het moeten aanpassen van vogelkooien of reservaten. In plaats van een tuintje maak je een soort mini-Alpen voor deze gigantische loopvogels, ver weg van de drukte in bijvoorbeeld de Randstad of Vlaanderen.
Het project wordt geleid door het Ngai Tahu Onderzoekscentrum, in samenwerking met de Universiteit van Canterbury en lokale Māori-groepen. Sterker nog, Peter Jackson, de beroemde regisseur van The Lord of the Rings, is een van de geldschieters die dit proces ondersteunt! Het is een unicum hoe kunst, cultuur en harde wetenschap hier samenkomen.
Wat vind jij van het idee om een 3,5 meter hoge vogel, die we al 6 eeuwen niet hebben gezien, weer te introduceren? Zouden wij in staat moeten zijn de menselijke fouten uit het verleden hiermee ongedaan te maken?
