Je merkt het zelf ook: de zomers worden heter en de buien heftiger. Maar de cijfers van 2025 zijn nu echt schokkend. Vorig jaar telden we wereldwijd 157 extreme weerfenomenen – dat is er eentje om de twee dagen.
Dit is geen toekomstige dreiging meer; dit is ons huidige klimaat. En nu 2025 zich bij 2024 en 2023 voegt in de top 3 van warmste jaren ooit, moeten we snappen wat deze extremen concreet voor jou betekenen. Lees verder, want de manier waarop we hiernaar kijken, moet veranderen.
De hittegolf die tien jaar eerder komt dan gepland
Het meest alarmerende in het recente rapport is misschien wel de snelheid waarmee de opwarming gaat. We hebben de drempel van 1,5 graad Westerse opwarming al drie jaar structureel doorbroken. Dat klinkt misschien abstract, maar het vertaalt zich direct naar jouw dagelijks leven. Denk aan de hitte in Zuid-Europa of juist die onverwachte koudegolf hier in Nederland.
De 'stille moordenaars' die we over het hoofd zien
Terwijl we ons focussen op de spektakulaculaire stormschade, zijn er andere extremen die stiekem de meeste slachtoffers eisen: hittegolven. Wetenschappers noemen ze de silent killers.
- In Europa veroorzaakte de hitte alleen al in de zomer van 2025 ruim 24.000 doden.
- Dat is drie keer meer dan we zouden zien in een stabieler klimaat.
- Je ziet geen omgewaaide bomen, maar de impact op ouderen en kwetsbare mensen is desastreus.
Ik zag in de data dat vooral in stedelijke gebieden zonder voldoende groene zones, zoals sommige wijken in Zuid-Soedan, de effecten exponentieel toenemen. Denk aan een hittegolf die door klimaatverandering 4 graden heter wordt.
Waarom we niet moeten stoppen met proberen
Je zou kunnen denken: de schade is al aangericht, dus waarom de moeite nog? Wetenschappers zijn hier luid en duidelijk over: elk tiende van een graad maakt een gigantisch verschil.
Het aanpakken van de uitstoot is nu cruciaal om de volgende fase van de opwarming af te remmen. Stel je dit voor: de aanpak van CO2-reductie is als het strakker trekken van een handrem. Hoe harder je remt, hoe minder ver je doorschuift voordat je stilstaat.
De politieke vertraging: een obstakel met een prijskaartje
Het kader om actie te ondernemen is sterker dan ooit, maar de geopolitieke realiteit is rommelig, aldus experts. Beleidsmakers lijken de kortetermijnbelangen van de fossiele industrie boven de langetermijnveiligheid van hun burgers te stellen. Dat is een keuze die ons op de lange termijn veel meer kost dan een snelle transitie.
De ongemakkelijke waarheid is: extreme hittegolven van nu waren een paar eeuwen geleden vrijwel onbestaand. Zonder menselijke invloed hadden we deze schaal nooit gezien.
Wat je nu zelf kunt doen: de lokale focus
Hoewel de grote oplossingen op nationaal niveau liggen, kun je in je eigen directe omgeving al inspelen op de realiteit van 157 extremen per jaar. Zeker in dichtbebouwde Nederlandse en Belgische steden voel je die 'stedelijke hitte-eilanden' in de zomer.
Hier is een concrete tip die ik vaak over het hoofd zie bij het voorbereiden van je huis op de hitte:
De gordijnenstrategie: De meeste mensen trekken hun gordijnen dicht als het al warm is. Doe dit liever twee uur eerder. Gebruik verduisterende rolluiken of dikke witte gordijnen. Wit reflecteert de zonnewarmte weg, waardoor de temperatuur in je woonkamer met wel twee tot drie graden lager kan blijven. Het is een simpele truc die je energiekosten voor de airco (als je die hebt) drastisch verlaagt.
We kunnen niet langer wachten tot de volgende storm of overstroming om actie te voelen. De realiteit van 2025 is 157 waarschuwingen in één jaar.
Wat vind jij het meest verontrustende aan deze cijfers: de hitte, de overstromingen, of de politieke onwil om écht snel te handelen?
